In memoriam: Gommaar Timmermans (1930-2023), de tekenaar die ‘t kofschip wilde kelderen

Gommaar
Jos Grobben journalist

Knack neemt afscheid van voormalig huistekenaar Gommaar Timmermans, die voor het magazine de stripreeksen Weber en Iamboree ontwikkelde. De zoon van auteur Felix Timmermans werd 92.

‘Wij hebben het geluk U te melden, dat op OLV Hemelvaart, er in onzen hof een zoontje uit de rookoolen gekomen is’, meldden Felix Timmermans en zijn Marieke op 15 oogst 1930 op het doopkaartje van Gommarus. Hun vierde en laatste kind, vorige week op zijn 92e overleden, werd een blije anarchist.

Gommaar is geboren in Lier, in een gezin met ook drie dochters, twee honden, een half dozijn katten en een tamme kraai. Zijn vader geniet grote faam als heimatauteur, onder andere dankzij Pallieter (1916). De zoon ontwikkelt een fijne band met zijn pa, met wie hij eindeloos langs de vesten struint. Later blijkt het college in Lier minder zijn ding. Het is een ‘dwangbuis’ en in die periode zit het thuis ook niet lekker.

Helemaal los

Pa Timmermans krijgt in 1945 huisarrest, beschuldigd van culturele collaboratie. ‘De stad keerde zich tegen ons, plots werden buren vijanden en ze wisten niet eens waarom’, zegt de zoon een halve eeuw later. ‘Dat hakte er niet alleen bij Gommaar ferm in, maar bij het hele gezin’, weet Toon Horsten, zijn vriend, auteur en uitgever bij de Standaard Uitgeverij. Felix raakt moeizaam vrijgesproken en na een lukrake suggestie van zijn schoonbroer gaat Gommaar binnenhuisarchitectuur studeren. Niet behept met veel passie.

Hij koopt een legerjeep en om die af te betalen, verzint hij verhaaltjes voor de stripmagazines Het Volkske en Kuifje. Na de Antwerpse academie werkt hij twee jaar voor Esso als reclame-ontwerper. Hij trouwt met Mariette – het koppel blijft kinderloos – en verhuist naar Oostende. Gommaar gaat aan de slag bij de uitgeverij Desclée de Brouwer maar vertrekt er na drie kleurloze jaren en zet weer koers naar Lier.

Hij weet nu wat hij wil: striptekenaar worden. Ook zijn vader tekende en schilderde. In de jaren zestig levert hij onder zijn acroniem GoT aan het ledenblad De Bond, de weekendkrant Zondagmorgen, het vrouwenblad Rosita en vooral Pats, later de Patskrant, het jongerenmagazine van de krant De Standaard. Daar bedenkt hij Fideel de Fluwelen Ridder voor, Pietje Pennewip of Jonas en de Wonderwinkel, waar de BRT een tekenfilmreeks van maakt.

Gommaar produceert geen uitgemolken series zoals Nero of Suske en Wiske, maar losse cartoons en reeksjes met twee tot vier beelden die vaak op zich staan of met een dunne rode draad samenhangen. De tekeningen blijven basic en meestal speelt alles zich af in een soort Absurdistan. Timmermans neigt naar vrolijke anarchie met acties als Zink ’t kofschip. De ezelsbrug die bepaalt of een werkwoord een d of t krijgt in de verleden tijd, wil hij met ‘terugwerkende kracht’ op de schop.

Helemaal los gaat Gommaar als hij in de jaren zeventig voor Knack twee reeksen concipieert: Weber of het lieveheersbeestje met een papieren hoed, en Iamboree: oude Grieken die filosoferen over politiek, wetenschap en vallende sterren. Elke maandag rijdt de onveranderlijk aimabele tekenaar in zijn Volkswagen van Lier naar Brussel om die meesterwerkjes op de redactie af te leveren.

In 1982 velt een hartaanval de ook in het buitenland erkende, melancholische artiest. Hij herstelt maar schrijft voortaan alleen nog een soort cursiefje voor Knack. Het tekenen – hij bedacht altijd alles zelf en werkte het in zijn uppie uit – verstilt. De huismus zit nooit op restaurant of café. Hij drinkt thuis zijn wijntje en fietst op zijn hometrainer (‘Dat gaat ver genoeg’). Maar hij trekt wel eens naar Engeland om antiek te kopen voor de winkel die Mariette runt.

In 1999 gaat hij definitief met pensioen. De bescheiden seigneur is verguld met zijn overzichtstentoonstelling in Lier in 2010 maar vindt het nooit erg wanneer iemand hem aanspreekt als ‘zoon van…’ ‘Een contente, ontwapenend eerlijke mens’, oordeelt Toon Horsten. ‘En je ziet dat zelden, maar bij Gommaar pasten zijn werk en zijn persoon een-op-een. Dezelfde humor, dezelfde geestigheidjes. En altijd wat ontspoord.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content