De twijfels van dichter Peter Holvoet-Hanssen: ‘Het vuur van Iggy Pop is nooit echt gedoofd’

‘Ik ben een geestgenoot van The Clash. Terwijl enkelen van mijn punkvrienden van toen intussen dood of met pensioen zijn, ben ik pas met de postpunk wakker geworden. Het vuur van Iggy Pop en Joe Strummer is nooit echt gedoofd. Alleen brandde het wat te hevig in de jaren tachtig. In die tijd zag ik geen toekomst. Ik wist alleen wat ik níét wilde. Tot ik mijn geweldige ‘kaperskapiteine’ Noëlla tegenkwam. Dankzij haar is er iets in mijn hoofd veranderd. Ik begon plots mogelijkheden te zien, in de poëzie. Het heeft mijn leven gered. Vandaag geloof ik erg in de kracht van het lokale: een troubadour moet de hort op, naar plaatsen trekken waar de poëzie anders niet komt.

Ik ben bijvoorbeeld schooldichter van het Antwerpse Atheneum op de Rooseveltplaats. Heel wat leerlingen hebben het daar moeilijk door de situatie thuis en zien weinig hoop op beterschap. Sommigen komen uit oorlogsgebieden. Maar als ze luisteren naar wat een ander heeft geschreven, zoeken ze naar de waarden die ze delen. Ik kan het woord ‘verbinding’ niet meer horen – het staat in elk subsidiedossier – maar daar kan poëzie dus wél voor zorgen. Zulke plekken als het Atheneum waren een vruchtbare inspiratiebodem voor mijn dichtbundel Goleman. Onlangs vroeg ik aan een leerling of hij in zijn jonge leven één mooie herinnering had aan veilige geborgenheid. Hij twijfelde lang, keek dan op en zei: “Ik heb geen plek, geen doel, maar wel een pad.” Mooi, hè. ’

Poëzie is mijn kleine verzet tegen de op ons af denderende vernietiging.

U noemt poëzie ‘mijn kleine verzet’.

Peter Holvoet-Hanssen: Vroeger zou ik zelden een scherp standpunt hebben ingenomen, uit vrees voor polarisatie. Nu is poëzie mijn kleine verzet tegen de op ons af denderende vernietiging. Laatst was ik enorm getroffen door een Palestijnse moeder. Haar zoon was vermoord, maar ze riep niet op tot wraak, als enige verweer tegen escalatie en uit solidariteit met álle moeders en alle oorlogsleed. De wereld met mededogen en empathie tegemoet treden is voor mij essentieel, zonder daarom soft te worden. Een Palestijnse journalist en schrijver zei me ooit: ‘Ook al zijn de Israëli’s mijn tegenstanders, als schrijver wil ik me verdiepen in wat Israëlische fanatici bezielt en waar zij vandaan komen. Maar als er een bom valt, ben ik weer door en door een Palestijn.’

Twijfelt u veel?

Holvoet-Hanssen: Ik twijfel aan zoveel, maar aan twee dingen niet: de gloedvolle schoonheid die de kompanen van ons ‘Kapersnest’ uitstralen en de kracht van een compositie, dus het beeldend vermogen van een gedicht, een goed verhaal of muziekstuk. Twijfel doet je componeren. ‘De onrust schenkt vleugels aan de verbeelding’ staat op de Antwerpse standbeeldsokkel van de grote dichter Maurice Gilliams. Zo voel ik het ook aan. Mijn eerste versregels, die ik als vijftienjarige met een puist op mijn neus schreef, waren: ‘Ik breek mij af, bouw mij op.’