Wie schreef het Belangrijkste Boek van het Jaar? Jurylid Saskia De Coster licht de shortlist toe
Tom Naegels is een van de vijf auteurs die kans maken op de Prijs voor het Belangrijkste Boek van het Jaar.
De Prijs van het Belangrijkste Boek van het Jaar is een non-fictieprijs voor Vlaamse en Nederlandse auteurs die dit jaar voor het eerst wordt uitgereikt. Tom Naegels (Nieuw België), Sophie van Gool (Waarom vrouwen minder verdienen), Roline Redmond (De Doorsons), Sander Rietveld (Nieuwe kruisvaarders) en Wendelmoet Boersema (Gronings goud) dingen er naar mee op 20 september. Schrijfster Saskia De Coster zit in de jury die de shortlist opstelde. ‘Over twee boeken waren alle juryleden meteen unaniem, maar verder is er wel wat gemarchandeerd en gediscussieerd. We hebben zelfs even overwogen om een zesde boek op de shortlist te zetten: Beter wordt het niet van Caroline De Gruyter. De boeken moeten over hete hangijzers gaan, dus we vinden het wel jammer dat we dit jaar het grote, belangrijke klimaatboek niet hebben gevonden.’
Wat is een belangrijk boek precies?
Saskia De Coster: Een non-fictieboek dat maatschappelijk relevant is en het liefst ook een nieuw licht werpt op een actueel thema. Niet dat zij zeker zal winnen, maar De Doorsons van Roline Redmond is daar een uitstekend voorbeeld van. Dat is een Surinaamse familiegeschiedenis over slavernij waarvoor alleen oralhistory-bronnen werden gebruikt, waardoor sommige blinde vlekken uit het koloniale verleden zichtbaar worden. De boeken op de shortlist mogen niet al te academisch geschreven zijn. Reset van Mark Elchardus heeft al bewezen dat het een belangrijk boek is, maar de lezer zal zich daar niet met veel plezier doorheen werken.
Hoe is het om als auteur zelf in een boekenjury te zitten?
De Coster: Het is non-fictie, dus ik ben blij dat ik mijn collega’s niet hoefde te beoordelen. Dat doe ik liever privé. (lacht) Het was vooral heel leerrijk. We zijn van meer dan driehonderd boeken naar een lijst van eerst zestien titels gegaan, nu vijf en straks één winnaar. Er worden nog steeds gigantisch veel boeken geproduceerd. Daar zitten opmerkelijk veel als autobiografie verkapte zelfverheerlijkingen tussen. Maar dit was voor mij ook een les in nederigheid. De boeken op de shortlist moeten enorme klussen zijn geweest om te schrijven. Daar zitten uren en uren aan research in. Waarom vrouwen minder verdienen van Sophie van Gool gaat over een thema dat ik heel belangrijk vind en dat ze met veel statistieken, data en mogelijke oplossingen ook heel goed uitwerkt. Het zijn niet zomaar wat claims en opinies. Ik heb dus veel nieuwe inzichten overgehouden aan het lezen van de hele lijst. Zo veel dat ik af en toe even gewoon naar Beyoncé wilde luisteren om de tijdgeest eens op een lichtere manier te vatten. (lacht)
Enkel non-fictie kwam in aanmerking voor de prijs. Kan fictie niet belangrijk zijn?
De Coster: Van mij mag er nog een prijs komen voor het allerbelangrijkste boek, die dan naar een roman gaat. (grijnst) Veel fictieschrijvers publiceren tegenwoordig dystopieën over de staat van de wereld en dat vind ik toch een beetje een gemakkelijkheidsoplossing. Daarmee vergeleken vertelt het onderzoekswerk van schrijvers als Tom Naegels of Sander Rietveld de lezer veel meer over de wereld van nu.