‘Wees onzichtbaar’ van Murat Isik heeft maandagavond de Libris Literatuurprijs 2018 gewonnen. Dat heeft juryvoorzitter Abdelkader Benali maandagavond bekendgemaakt tijdens Nieuwsuur op NPO2. Hij krijgt 50.000 euro en een bronzen legpenning ontworpen door Irma Boom.
De roman ‘Wees onzichtbaar’ gaat over hoe de vijfjarige Metin en zijn gezin hun Dutch dream proberen te verwezenlijken in de beruchte Bijlmer in Amsterdam. Die werd in de jaren zestig ontworpen als een groene wijk van de toekomst, met ruimte voor het individu, maar ook voor de gemeenschap, aldus de NOS. De hoge verwachtingen konden maar moeilijk worden waargemaakt, en al binnen tien jaar na de bouw stond de wijk bekend vanwege sociale problemen.
Het is in een flat in die beruchte wijk dat de familie Mutlu woont. Vader Harun is een werkloze communist, die overdag boeken van Marx leest en zich ’s avonds bezat met vrienden. Thuis is hij vaak gewelddadig, en als kind maken Metin en zijn zus zichzelf onzichtbaar om aan zijn terreur te ontsnappen. Geleidelijk aan, door de emancipatie van hun moeder en de leeftijd van de kinderen, groeit het verzet tegen de vader.
De lezer volgt Metin terwijl hij zijn eerste stappen zet in het Nederlandse leven, tot hij uiteindelijk aan zijn hogere studies begint. We zien hoe hij opgroeit in een wijk waar drugsverslaafden op straat leven, hoe hij op school te maken krijgt met racisme en vooroordelen, en hoe zijn gezin worstelt om rond te komen, mede door de zware schulden van vader Harun. En in 1992 boort er zich een vliegtuig in een flat in de Bijlmer. Tientallen mensen komen om het leven, en de raciale spanningen op school lopen hoog op.
Maar ‘Wees onzichtbaar’ is ook een roman over vriendschap, het omarmen van diversiteit en het zoeken naar identiteit. De personages zijn niet zwart-wit, en zelfs de gewelddadige vader of Metins pestkop op school hebben een menselijke kant waarmee de lezer kan sympathiseren. Bovendien is de roman een kleurrijk eerbetoon aan de Bijlmer die ondanks de sociale problemen een echte thuis wordt voor Metin.n een ‘moeilijke buurt’ in Nederland, met een autoritaire en gewelddadige vader.
Het is de tweede roman van Murat Isik, zelf een Nederlander van Zaza-Turkse afkomst die in de Bijlmer opgroeide. Voor zijn eerste roman ‘Verloren grond’ uit 2012, waarin hij de geschiedenis van zijn familie schetst in Oost-Turkije, won hij de De Bronzen Uil publieksprijs. Zijn tweede roman kaapte eerder al de Nederlandse Boekhandelsprijs 2018 weg, en nu dus ook de Libris Literatuurprijs.
De Libris Literatuurprijs werd uitgereikt in het Amstel Hotel te Amsterdam. Vorig jaar won Alfred Birney met zijn roman ‘De tolk van Java’.
