‘Wees gerust, maar niet hier’ van Stijn Vranken

De nieuwe dichtbundel van Stijn Vranken: tussen flauw en flink.

Vlees mij!, de debuutbundel van Stijn Vranken, bulkte van de tenenkrullende meligheden. Dat was jammer, want dichters zoals Vranken, die de poëzie van haar sacraal gewaad ontdoen, zijn nodig. Dat debuut dateert van drie jaar geleden. Heeft de dichter zich sindsdien in gunstige zin ontwikkeld? Ja, kon moeilijk anders. Vergis u niet, nog gonst het in Wees gerust, maar niet hier van de opgeblazen tegeltjeswijsheden, nog zijn er gedichten waarbij je denkt ‘had hij maar wat beter zijn best gedaan’, weer zijn er de gemakkelijke woordspelinkjes (‘mij’ / ‘mei’) en weer is er de ultieme ongrappige Vranken-vondst (een titel, ‘Gedicht voor lezers tussen de lijnen’, gevolgd door een wit blad), maar laten we vooral focussen op het positieve.

Wat Stijn Vranken wel al had, is een thematiek. Hij is een onverbeterlijke romanticus, een man die in de knoop ligt met zijn eigen vel en vlees en dat van de geliefde. Over zijn eigen vel schrijft hij: ‘Het omhelst / en verbergt me als geen ander, / het houdt me dicht, bijeen, het donker binnen en buiten // bijna iedereen’, wat een verdraaid mooie regel is. ‘Alles wat zich herhaalt rijmt’ handelt over twee geliefden die ooit aan andere geliefden toebehoorden. Het is een gedicht waarin de pathos, die vrijwel de hele bundel lang aanwezig is, wel werkt. De herhaling der dingen en het onbehagen dat daarmee gepaard gaat omdat alles altijd opnieuw begint, komt aan bod in ‘Steeds weer’: een etmaal wordt voorgesteld als een weerbericht en eindigt met ‘Later kans op ochtend.’

Hier blijft Vranken handig aan de juiste kant van de dunne scheidingslijn tussen flauw en flink. Hetzelfde onderwerp treffen we aan in ‘Deze herfst’. Vranken foetert op de o zo voorspelbare herhaling der seizoenen: ‘Wat bedoelt u, andere bladeren? Waarom / zijn het dan dezelfde? Hoe springen ze dan / zo geroutineerd uit hun bomen? Waarom / haperen ze niet in hun val? / Ze hebben dit duidelijk al eerder gedaan, / ze kennen hun weg.’ Net zoals bladeren weten hoe ze uit bomen moeten springen, weet Stijn Vranken hoe hij een goed gedicht moet schrijven. Hij moet het alleen wat vaker doen.

Philip Hoorne