Waarom tieners geen boeken lezen: ‘Dat duurt gewoon veel te lang’

Dat jongeren zo weinig boeken lezen, komt doordat er geen prenten of filmpjes in staan, maar ook doordat het zo traag gaat.

De leesvaardigheid van Vlaamse leerlingen gaat steeds verder achteruit. Dat bleek afgelopen week nog maar eens uit de nieuwe PISA-resultaten. Het is dan ook niet erg verbazingwekkend dat ze ook steeds minder boeken lezen. Maar hoe komt dat? Waarom lezen pubers niet graag? En wat moet er gebeuren om boeken wel weer hip te maken? Voor het project Leesrebellen, dat werd opgezet in het kader van het Leesoffensief van de Vlaamse overheid, werden die vragen voorgelegd aan leerlingen uit het secundair onderwijs die slim, kritisch en rad van tong zijn maar helemaal niet graag lezen. Een greep uit de antwoorden:

‘Het is gemakkelijker om Netflix op te zetten en te horen wat de personages zeggen in plaats van zelf te moeten lezen wat ze zeggen.’ (12 jaar)

– ‘Ik kan een bladzijde honderd keer lezen en nog steeds niet weten waar het over gaat.’ (14 jaar)

‘Boeken zijn niet hip, want er staan geen filmpjes in waarin je de gebeurtenissen kunt zien. Dus moet je je in je hoofd inbeelden hoe het eruitziet als iemand iets doet en dat is veel minder leuk dan zo’n gebeurtenis zien.’ (14 jaar)

– ‘Lezen neemt veel tijd in beslag. Ik hou wel van verhalen, maar ik luister er liever naar dan dat ik ze moet lezen. Het zou supercool zijn als alle boeken zouden worden voorgelezen en er ook beeldmateriaal beschikbaar zou zijn. Wanneer iets wordt verteld of uitgebeeld, onthoud ik het gemakkelijker.’ (14 jaar)

‘Voor mij is lezen huiswerk en niet iets leuks. Die indruk heb ik volgens mij door school.’ (15 jaar)

– ‘Wat ik niet leuk vind aan boeken, is ermee beginnen. Het gaat ook zo traag om het uit te lezen. Zeker omdat boeken vaak meer dan 300 pagina’s hebben.’ (14 jaar)

‘Lezen zou hip kunnen zijn als er in elk boek meer prentjes staan en er minder tekst per pagina is. Ik kan me echt niet voorstellen dat er mensen zijn die het leuk vinden om dikke, oninteressante boeken te lezen.’ (15 jaar)

– ‘Het zijn gewoon zwart-witte woordjes en ik heb niet genoeg fantasie om me daar iets bij voor te stellen.’ (12 jaar)

‘Ik krijg er hoofdpijn van en het maakt me moe.’ (14 jaar)

– ‘Ik kan niet heel goed lezen en ik heb ook moeite om me op lange teksten te concentreren. Daardoor ben ik snel afgeleid en neem ik het verhaal niet goed in me op.’ (16 jaar)

‘Ik lees niet te veel boeken omdat er meestal te veel pagina’s in zitten.’ (14 jaar)

– ‘De meeste boeken vind ik langdradig. Dat komt onder meer doordat ik veel naar online filmpjes kijk en dus gewoon ben dat de dingen elkaar snel opvolgen. Als boeken zouden worden verfilmd of in filmpjes worden gemonteerd, zou ik het al veel interessanter vinden. In principe krijg je dan toch dezelfde inhoud.’ (16 jaar)

‘Ik zit liever te gamen dan te lezen. Ik zou dus liever hebben dat ze een boek in een game verwerken dan dat ik het moet lezen.’ (17 jaar)

– ‘Lezen is niet meer van deze tijd, want er zijn zo veel andere mogelijkheden. Literatuur kan interessant zijn wanneer je er zelf voor kiest. Maar in een wereld vol stimulatie is het heel moeilijk om een boek te lezen als je daartoe wordt gedwongen.’ (17 jaar)

‘Je leest lettertjes en je hebt geen beeld van het verhaal. Het duurt ook uren voor je een boek uit hebt terwijl een film twee uur duurt.’

– ‘Ik lees niet graag boeken omdat de letters zo klein zijn en er niet veel tekeningen in staan. Meestal vergeet ik ook het begin van het boek weer.’ (19 jaar)

‘Vroeger in de lagere school las ik wel heel veel, maar sinds ik in het middelbaar zit, doe ik dat echt niet meer graag. Ik kan me niet concentreren en ik vind nooit een onderwerp dat me aanstaat.’ (18 jaar)

– ‘Ik vind nooit de juiste positie om te lezen. Doordat ik het boek moet vasthouden, kan ik niet helemaal onder het deken liggen.’ (17 jaar)