Tikken tegen de maan

‘Mocht u, als dichter of illustrator voor kinderen, teleurstelling voelen omdat u er niet in staat: troost u, ik sta er ook niet in.’ Aldus Joke van Leeuwen in het nawoord van Tikken tegen de maan, een bloemlezing kindergedichten die ze mocht samenstellen voor Ons Erfdeel.

‘Mocht u, als dichter of illustrator voor kinderen, teleurstelling voelen omdat u er niet in staat: troost u, ik sta er ook niet in.’ Aldus Joke van Leeuwen ten voeten uit in het nawoord van Tikken tegen de maan, een bloemlezing kindergedichten die ze mocht samenstellen voor Ons Erfdeel.

Vijftig verschillende dichters van na 1945 mochten in deze bundel, en elk gedicht kreeg een tekening van een illustrator uit de lage landen. Zo komt het dat maar liefst 48 nieuwe beelden in dit boek staan, want bij André Sollie en Ted van Lieshout vallen dichter en illustrator samen.

Van Leeuwen verhult in haar toelichting niet dat ze van haar zoektocht wat meer had verwacht, ‘een extra slagje’ noemt ze het: ‘een verrassende formulering, een onverwachte hersenkronkel, een niet vast te grijpen sfeer’. Haar eigen poëtica, zeg maar.

Het is niet zo dat er in Tikken tegen de maan geen pareltjes te vinden zijn (van Harriët Laurey, Mies Bouhuys, Erik van Os, Edward van de Vendel, Jaap Robben). Maar ze zijn veeleer zeldzaam, zelfs de grote namen stellen soms wat teleur.

Misschien komt dat doordat met alle leeftijden rekening werd gehouden: je krijgt een soort mengelmoes van heel eenvoudige peutergedichten tot diepere verzen voor al iets oudere kinderen. Qua inhoud en sfeer lopen ze vaak heel erg uit elkaar.

Daarom ook heeft dit boek toch veeleer waarde als staalkaart van de Vlaams-Nederlandse jonge illustratiekunst. Ook als je niet naar de namen (Gerda Dendooven, Sabien Clement, Pieter Gaudesaboos, Annemarie Van Haeringen, noem maar op) kijkt, herken je vaak toch de hand van deze of gene tekenaar. Soms vallen kwaliteit of sfeer van tekst en beeld samen, even vaakis of hoeft dat niet.

Het voor ons mooiste gedicht heet ‘Woensdag’ en is van Erik van Os. Thé Tjong-Khing maakte de al even eenvoudige als roerende tekening erbij, van een lachende oma met haar kleinkindje op schoot: ‘Het is nog geen woensdag/Het is nog lang geen woensdag/Op woensdag blijf ik bij oma eten/ En wat – dat mag ik zelf weten/ Maar het is nog geen woensdag/ Het is nog lang geen woensdag/ Het is pas donderdag.’

Annelies De Waele