Thomas Pynchon – Eigen gebrek

De nieuwe roman van Thomas Pynchon , Eigen gebrek, is helder als pompwater.

Nadat J.D. Salinger begin dit jaar het tijdelijke voor het eeuwige wisselde, blijft Thomas Pynchon eenzaam achter als de meest mysterieuze Amerikaanse schrijver van onze tijd. Surprise! Zijn nieuwe roman, Eigen gebrek, is helder als pompwater.

De naam Thomas Pynchon klinkt als een klok. Al jaren tippen de bookmakers hem als winnaar voor de Nobelprijs voor de Literatuur. Al jaren ook schuwt hij de media. Hij heeft nog nooit een interview gegeven, en behalve een handvol artikels en een rolletje in twee afleveringen van The Simpsons (met een papieren supermarktzak over zijn hoofd) is zijn literaire werk alles wat er is.

Pynchons totale mediaschuwheid voedt het mysterie: zijn diehard fans dichten hem ondertussen bijna profetische gaven toe. Elke zin die hij ooit geschreven heeft, wordt door Pynchonians onder de microscoop gelegd en bestudeerd als was het een gecodeerde geheime boodschap. Sinds 1979 is er zelfs een academisch tijdschrift, Pynchon Notes, dat uitsluitend aan zijn werk gewijd is.

Thomas Pynchon heeft de reputatie moeilijk leesbare boeken te schrijven. Veel doorsneelezers raken in de war door het hoge postmoderne gehalte van vuistdikke romans als Gravity’s Rainbow (1973) en Against the Day (2006). Ze verdrinken in de duizelingwekkende mix van personages, verhalen, puzzels, liedjes, verhalen in de verhalen, vunzige grappen en metaforen.

Met zijn nieuweling Eigen gebrek maakt Pynchon een radicale breuk met het verleden. Want de ‘amper’ 415 bladzijden dikke roman leest als een kant-en-klaarscenario voor een film van de gebroeders Coen. Geen postmoderne chaos, maar een uitmuntend verteld spannend rechttoe rechtaan verhaal, vol grappen en grollen.

Voorjaar 1970. De prettig gestoorde hippie Larry ‘Doc’ Sportello is privédetective in het fictieve Gordita Beach, gemodelleerd naar het bestaande Manhattan Beach, een voorstad van Los Angeles waar Pynchon begin jaren zeventig woonde. Doc verdient zijn dagelijkse portie weed met het betrappen van overspelige echtelieden.

Tussen het schaduwen en het blowen door, houdt hij zich onledig met het experimenteren met geestesverruimende middelen, het drinken van pilsjes en het in vorm houden van zijn zelf gecreëerde afrokapsel.

Op een dag krijgt hij bezoek van zijn ex-vriendin Shasta. Het is een tijd geleden dat hij haar gezien heeft, maar hij is nog altijd stapel op haar. Zelfs nu ze een totaal andere look heeft: tijdens hun relatie was ze een flowerpowersurfster, met ‘sandalen, een bikinibroekje met bloemenprint en een verschoten T-shirt’, nu is ze ‘helemaal op square, het haar een stuk korter, precies zoals ze gezworen had dat ze er nooit uit zou zien’.

Shasta vertelt Doc dat ze een affaire heeft met Mickey Wolfmann, een steenrijke, maffiose makelaar in onroerend goed. Wolfmanns vrouw weet dat manlief een scheve schaats rijdt, en is daarom ook een buitenechtelijke relatie begonnen. Shasta vermoedt dat mevrouw Wolfmann en haar minnaar plannen maken om Wolfmann te ontvoeren. Ze vraagt Doc om een oogje in het zeil te houden.

Een dag later roept de zwarte Tariq Khalil de hulp in van Doc. Tariq heeft geld te goed van Glen Charlock, lid van de racistische Aryan Brothers en toevallig ook bodyguard van Mickey Wolfmann. Doc besluit om een praatje te gaan slaan met Charlock. Daar krijgt hij snel veel spijt van.

Eigen gebrek bulkt van de spitante dialogen, met Doc als de eeneiige tweelingbroer van ‘The Dude’ uit The Big Lebowski. Op het eerste gezicht lijkt Pynchons nieuwe roman licht en vrolijk, maar af en toe krijgt het boek een sombere ondertoon. Want Richard Nixon zit in het Witte Huis en de hippiedroom van peace, love en onbeperkte gratis weedligt bijna aan gruzelementen. Alleen Doc lijkt dat nog niet in de gaten te hebben.

Thomas Pynchon
Geboren in 1937 in Glen Cove, New York.

Pynchon stamt uit een van de oudste Amerikaanse immigrantenfamilies.

Het allereerste boek dat in 1652 in de VS verbrand werd, was geschreven door William Pynchon, een verre voorvader van Thomas.

Echo’s van Pynchons voorouderlijke geschiedenis klinken doorheen zijn oeuvre.

Debuteerde in 1959 met ‘The Small Rain’, een bundel kortverhalen.
Gaf begin jaren zestig zijn werk bij Boeing in Seattle op om zijn allereerste roman V. (1963) te voltooien.

Schreef zes bundels kortverhalen en acht romans.

Jan Stevens