Stefan Hertmans – De mobilisatie van Arcadia

Ook al lijkt Hertmans door de veelheid aan referenties een omgevallen boekenkast, hij komt vaak bijzonder scherp uit de hoek.

De eerste zin: We kunnen er niet onderuit: we beleven emotionele tijden.

Waar het altijd zomer is, het fruit in de bomen hangt te glimmen, een klaterende rivier pijnlijk helder stroomt en geen enkele vogel ooit een schel gefluit laat horen, daar ligt Arcadia, het mythische land dat alleen door zijn menselijkheid van het Aards Paradijs verschilt. Het is een belangrijk verschil.

Stefan Hertmans, dichter, prozaïst en compromisloos intellectueel gaat in zijn nieuwste essaybundel op zoek naar de manier waarop wij vandaag met die Arcadische droom omgaan. Enerzijds is de droom pregnanter geworden, maar anderzijds zijn we door de emotionele oppervlakkigheid van de media minder in staat ons eigen Arcadia in te vullen.

Waar het Hertmans om te doen is, traceert hij in het werk van Michel Houellebecq, W.G. Sebald en Sören Kierkegaard. Vooral deze laatste is volgens Hertmans een onoplosbaar dilemma op het spoor gekomen: de verscheurende keuze tussen passie en conventie.

Ook al lijkt Hertmans door de veelheid aan referenties een omgevallen boekenkast, hij komt vaak bijzonder scherp uit de hoek. In zijn essay over het hedendaagse België toont hij bijvoorbeeld fijntjes aan dat wij op politiek vlak in een Kierkegaardiaanse patstelling zijn beland. Nationalistische passie noch ironisch belgicisme kan een antwoord bieden op de hedendaagse problemen.

Marnix Verplancke