Canvas start vanavond de 4-delige minireeks ‘Spies of Warsaw’ naar de gelijknamige roman van Alan Furst. Een absolute aanrader, aldus thrillerspecialist Fred Braeckman.
Bijna alle spionageromans van Alan Furst ademen intens en overtuigend de grauwe sfeer van de periode net vóór de Tweede Wereldoorlog uit. Voor het eerst is Furst nu ook verfilmd en vanavond vanaf 21.20u op Canvas te bekijken.
We zijn in Warschau in 1937. Weduwnaar kolonel Jean-François Mercier is er militair attaché op de Franse ambassade. Hij behoort tot de lagere landelijke adel, studeerde aan de prestigieuze militaire academie Saint-Cyr en werd gelauwerd als veteraan van de Eerste Wereldoorlog. Zoals het een diplomaat past, moet hij van receptie naar receptie. Een saaie bedoening, maar gelukkig voor hem is er nog Anna Skarbek, zijn Parijse vriendin. En ook het kleine net van informanten van wie hij tracht te vernemen wat nazi-Duitsland eigenlijk van plan is. Een van zijn informanten is de Duitse ingenieur Edvard Uhl die goed op de hoogte is van de Duitse tanks en hun mogelijkheden.
Maginotlinie
Dat het in ieder geval tot een oorlog zal komen, is voor Mercier meer dan duidelijk. Ook dat Polen snel bezet zal worden. Maar hoe zit het met de aanval naar het westen toe? Hij tracht zijn chefs van het Deuxième Bureau, de Franse inlichtingendienst, ervan te overtuigen dat het een snelle invasie wordt. Dat de onaantastbaar geachte Maginotlinie van geringe waarde zal zijn en dat de Duitse opmars om de linie heen, via België en Luxemburg zal gebeuren. In Parijs wordt Mercier nauwelijks au sérieux genomen.
Historische roman
De miniserie volgt vrij trouw de roman van Alan Furst die in 2008 verscheen en natuurlijk ook een (soms stomend) liefdesverhaal vertelt. Furst wordt wel eens in één adem genoemd met auteurs van (spionage)romans als John le Carré, Graham Greene, Eric Ambler. Ten onrechte kreeg Furst, hij is 73, nooit hun bekendheid. Hoewel hij toch in een vijftiental talen vertaald werd en lovende recensies kreeg als een van de pioniers van de moderne historische roman. Zo goed als uniek is zijn kennis over de periode rond het einde van de jaren dertig. Ze vormt de achtergrond van dertien romans die je als evenveel hoofdstukken van één boek zou kunnen beschouwen. Nu en dan komen personages en hun decor terug.
Knoflook tegen Duitse vampiers
Furst schuwt het niet om bekenden als Joseph Roth of Thomas Mann te evoceren. Zijn hoofdpersonages zijn nooit avonturiers of fanatieke patriotten. Vaak steekt er heel wat eigenbelang achter hun beslissingen. En zijn ze bijna even duister als de periode waarin ze leven. Een wereld waar niet alleen de stoomtrein voor mist en damp zorgt en waar alles mogelijk is. Zo laat Furst in zijn roman ‘Het rijk der schaduwen’ de omstreden Hongaarse politicus Teleki jongens betalen om knoflook aan de deuren van het ministerie van Buitenlandse Zaken te hangen. Met op een papiertje de boodschap ‘Om de Duitse vampiers buiten te houden’. Teleki, overigens een overtuigd antisemiet, zou later zelfmoord plegen. Het is maar een detail dat aantoont hoe minutieus Furst zijn lezers het soms surrealistische interbellum leert kennen. Op de trein van Parijs naar Berlijn moesten de gordijntjes dicht aan de grens. De passagiers mochten de Maginotlinie niet zien, zo lees je in ‘Dark Star’. Maar belangrijker nog dan aardige details is zijn onuitgesproken vraag of een groot deel van Europa sliep toen Hitler steeds maar machtiger werd.
In het Nederlands zijn drie romans van Alan Furst vertaald: ‘Onze man in Parijs’, ‘Het rijk der schaduwen’ en ‘Het bloed van de overwinning’. Zijn recentste historische roman, ‘Midnight in Europe’, verscheen dit jaar en gaat over de nederlaag van de republikeinen in de Spaanse Burgeroorlog.
Fred Braeckman
