Silvia Bovenschen – Ouder worden

De ouderdom komt met gebreken. Dat zou nog tot daaraan toe zijn – men is dan toch maar mooi zo oud geworden, en niet jong al door honger, ziekte of kogels weggemaaid – als je niet zo honds behandeld werd.

De ouderdom komt met gebreken. Dat zou nog tot daaraan toe zijn – men is dan toch maar mooi zo oud geworden, en niet jong al door honger, ziekte of kogels weggemaaid – als je niet zo honds behandeld werd.

Neerbuigendheid en betutteling, die beleefde vormen van agressie, zijn bovengemiddeld je deel, en met de ónbeleefde vormen van verbaal en zelfs fysiek geweld houdt het ook niet over. Dat komt: vroeger had je als oudere nog enige zeldzaamheidswaarde, maar ondertussen worden we overspoeld door een golf van vergrijzing en ben je als bejaarde stilaan problematisch in plaats van eerbiedwaardig.

De Duitse essayiste Silvia Bovenschen, 62 en dus een nog erg jonge oudere, is er de vrouw niet naar om dat zomaar op zich te laten zitten, zoals blijkt uit de herinneringen, beschouwingen en observaties die ze onder de nuchtere titel Ouder worden heeft gepubliceerd. Niet dat ouderdom nu zoveel verkieslijker is dan jeugd.

‘De ouderdom is groeiende toekomstloosheid’, om maar iets te noemen, en krachtiger van lijf en leden word je er ook niet van. Anderzijds: er kan misschien wel minder, maar er moet ook minder als je oud bent. ‘Wat kan mij op mijn leeftijd nog gebeuren?’ En mits je begiftigd bent met een niet al te obstinaat karakter kun je ook wel iets over het leven bijleren, ouder wordende.

Een boek met deze titel, schrijft Bovenschen, ‘had ik zonder aanbeveling waarschijnlijk niet op mijn 30e gekocht. Toch verander ik de titel niet.’ Gelijk heeft ze.

De aanbeveling krijgt u bij deze: precies proza, voldoende maar ook weer niet ál te laconiek, vaak niet zonder humor bovendien. Verstandig ook nog eens. Soms zelfs wijs: ‘De voortgeschreden jaren nopen tot een afweging tussen van-deze-tijd-zijn en van-deze-leeftijd-zijn.’

Herman Jacobs