Schrijfster Anneleen Van Offel: ‘Ik voel hoe ik echt rouw om mijn zoontje’

‘Ik denk momenteel veel na over verdriet na zwangerschapsverlies. Wanneer het anderen overkwam, raakte het me heel erg, maar van mezelf dacht ik dat ik eerder rationeel met het verdriet zou omgaan. Wij zijn rond veertien weken te weten gekomen dat ons kindje ongelooflijk beperkt door het leven zou moeten gaan. Het zou een heel grote zorg vormen voor ons gezin. Ik had verwacht dat ik vooral zou rouwen om een beeld dat ik in mijn hoofd had, om mijn verwachtingen, en dat ik dus sneller verder zou kunnen.’

Maar dat is dus niet zo?

Anneleen Van Offel: Nee. Ik voel hoe ik echt rouw om mijn zoontje. Voor mij was hij prima zoals hij was. De rouw gaat ook over hoe wij als samenleving met handicaps omgaan, hoe beperkt hij zou zijn door ons systeem van wachtlijsten, krappe zorgbudgetten, een onaangepaste infrastructuur. Het doet me nadenken over onze verwachtingen van hoe een menselijk lichaam er hoort uit te zien, en hoe weinig ruimte er is voor lichamen die niet aan dat standaardbeeld beantwoorden. Er is ook het verdriet van het hoofd en het verdriet van het lichaam. Ik kan een goeie dag hebben, denk ik, tot mijn stem plots volledig wegvalt of mijn spieren verkrampen. Of het verdriet slaat toe, zonder dat daar een specifieke gedachte of gebeurtenis aan vooraf is gegaan. Het gaat voor mij ook over verdriet ‘mogen’ hebben. Het is moeilijk om een plek te vinden voor rouw om iemand met wie je geen gemeenschappelijke herinneringen hebt en die voor veel mensen nog niet bestond. Er is ook een bepaalde hoeveelheid verdriet die je jezelf toestaat, in het licht van alle ellende op de wereld.

Is het geen troost dat jullie de beslissing zelf hebben genomen?

Van Offel: Nee. Ik kan alleen maar denken: als dit al zo veel pijn doet, wat moet het dan niet zijn voor mensen die een kind of een geliefde verliezen die ze gekend hebben? Iemand die ook zo’n beslissing moest nemen, schreef me dat de wereld nooit meer dezelfde is. Daar vind ik troost in: dat het dus ook weinig zin heeft om te willen dat hij was zoals voorheen, en dat ik niet moet proberen erin te passen zoals voorheen.

Twijfelt u vaak?

Van Offel: Ja. Ik blijf alle opties zien en wantrouw vaak vaste overtuigingen, omdat ik mij altijd heel goed kan inleven in de keerzijde van de medaille. Maar wanneer een beslissing is gevallen, kijk ik niet meer terug. Ook nu niet. De handicaps van mijn zoontje waren meervoudig en ernstig, hij had wellicht een leven in pijn geleden. Het was een beslissing uit liefde. Het is echt wat ik ergens las: ‘Grief is just love with no place to go.’ Ik heb een kindje gekregen, maar ik kan er niet voor zorgen. Maar er is een nieuwe laag van liefde aangeboord waar ik het bestaan niet van kende. Een liefde die snijdt als pijn, en daar ben ik heel dankbaar voor.