Schots zwart van Stuart Mac Bride

Stuart MacBride schreef met ‘Eindspel’ een misdaadboek over een mannenverkrachter.

Een verkrachter heeft zijn straf uitgezeten en belandt weer in de maatschappij. Wat voor leven staat hem te wachten? De Schotse misdaadschrijver Stuart MacBride vond voor zijn nieuwe thriller inspiratie in het ‘echte leven’.

Richard Knox werd ervan verdacht heel wat oude mannen te hebben verkracht. Er kon maar één verkrachting bewezen worden en daarvoor werd hij dan ook veroordeeld. Als hij vrijgelaten wordt, besluit hij zijn geboortestad Newcastle te verlaten om naar Aberdeen te verhuizen. Naar het huis waar zijn grootmoeder woonde. Knox lijkt tot inkeer te zijn gekomen, heeft zich tot God bekeerd en geeft de indruk een nieuw leven te willen beginnen. Een vrijwilligersorganisatie die gewezen criminelen begeleidt, vangt hem op. De politie zorgt voor zijn veiligheid en die van de buurt. Het is de dienst van brigadier Logan MacRae en inspecteur Steel die de zaak in het oog houdt. Twee figuren die we kennen uit de vijf eerdere thrillers van Stuart MacBride.

Erg gelukkig is men in Aberdeen niet met de opdracht, temeer omdat vanuit Newcastle een hoofdinspecteur is meegekomen met de vrij vage opdracht een oogje in het zeil te houden. Net alsof die in Aberdeen de job niet aankunnen. Hoe dan ook, de inwoners verzetten zich tegen de komst van verkrachter Richard Knox en als de pers ook nog zijn nieuwe adres openbaar maakt, ontstaat er een betoging waarbij men zijn woning in de fik steekt. Ondertussen hebben MacRae en zijn lesbische chef Steel nog heel wat andere katten te geselen. Juweliers worden overvallen, er circuleert vals geld in Aberdeen, er blijkt een handel van nep merkproducten aan het licht te zijn gekomen, onder beton wordt het lijk van een politie-informant gevonden. En om het allemaal nog wat gezelliger te maken krijgt de georganiseerde misdaad van Aberdeen bezoek van collega’s uit Edinburgh die de drugshandel willen overnemen.

Het is, naar eigen zeggen, de eerste keer dat MacBride zich voor een thriller heeft laten inspireren op waar gebeurde feiten. Het verhaal van Stephen Beech, een misdadiger die veroordeeld werd voor verkrachtingen en gewapende overvallen. Toen hij vrijkwam en de politie nog nauwelijks iets over hem te zeggen had, ging hij bij Aberdeen aan de kust leven, geholpen door een vrijwilligersorganisatie die zowel sekscriminelen als buurtbewoners bijstaat. Voor de rest is ‘Eindspel’ pure fictie met heel wat ingrediënten die we intussen gewoon zijn van MacBride. Cynische en sarcastische humor, rauwe en brutale dialogen, een luidruchtig en onderling verdeeld politieteam dat voor veel interactie zorgt.

Hard en soms tegelijk heel gevoelig is de ‘Tartan Noir’ van MacBride die nog meer dan in zijn vorige thrillers de nadruk legt op het harde, ondankbare politiewerk in een stad die een wanhopig eigen leven leidt.

Toch dit. MacBride schittert in het bedenken van subplots. En het zijn er heel wat in ‘Eindspel’, meer dan ooit. Daardoor verliest hij dit keer nu en dan toch wel de kern van de zaak uit het oog. Wat doe je met criminelen die hun straf hebben gekregen, geboet hebben voor hun misdaden. Of ze al dan niet zullen recidiveren weet niemand. Een antwoord geeft MacBride niet. En als er al een is, laat hij het aan de door veel subplots enigszins verwarde lezer over.

Fred Braeckman