Pieter Steinz – MacBeth heeft echt geleefd

Leonidas is terug van weggeweest. Waar hij vroeger slechts bekend was als ‘Belgisch bonbonmerk’, is hij dankzij de graphic novel 300 en de gelijknamige film opnieuw een Europese literaire held van formaat geworden.

De zoektocht naar de authentieke Spartaanse koning Leonidas vormt een van de zestien portretten van Pieter Steinz, chef boeken bij NRC Handelsblad. In Macbeth heeft echt geleefd reist hij zestien bekende Europese literaire personages achterna: van William Shakespeares Macbeth tot Johann Wolfgang Goethes Faust.

Steinz, die al eerder een handige gids en atlas van de wereldliteratuur maakte, weet op een luchtige toon toch knap veel literatuurgeschiedenis op te diepen die de roots van deze literaire archetypes ook volgt tot in stripverhalen, musicals en populaire films.

Opvallend hoe Willy Vandersteen met zijn Suske en Wiske of Rode Ridder heel wat van dit Europees literair erfgoed blijkt te hebben verwerkt. In De ringelingschat figureert het goud uit het Nibelungenverhaal, en in De kluizenaar van Ronceval werd de Roelandsaga heropgevoerd. Vandersteen verstripte Tijl Uilenspiegel, de bekende roman van Brusselaar Charles De Coster uit 1867, zelfs in twee Suske en Wiske-albums.

Ook Hugo Claus kende zijn klassiekers: hij maakte niet alleen de toneelbewerking Uilenspiegel (1965) maar eveneens een Faustlibretto (1985) voor een opera van Konrad Boehmer en een variatie op het Macbeththema in Onder de torens (1993).

Dat de Franstalige Vlaamse literatuur de zestiende-eeuwse verzetsstrijder Tijl Uilenspiegel aan de Europese verbeelding heeft geschonken, is lang niet slecht.

Onze noorderburen slaagden er immers niet in om één enkele van hun literaire creaties spraakmakend te laten worden. En Steinz geeft in zijn inleiding nochtans toe dat hij hard heeft gezocht naar Hollandse cultuurhelden.

Frank Hellemans