Pierre Bergounioux – B-17G

B-17G vertelt het verhaal van de gelijknamige Boeings die tijdens de Tweede Wereldoorlog ingezet werden bij de bombardementen die de ondergang van Duitsland bespoedigden.

Het wedervaren van jongeren die een opleiding kregen en nadien bij bosjes sneuvelden, bedt Bergounioux in een bredere context. De petite histoire is voor hem een aanleiding voor een mijmering over de longue durée, over oorlog en snelheid door de eeuwen heen. Na de Franse Revolutie, aldus Bergounioux, is alles veel sneller beginnen te gaan.

‘Sindsdien voelt elke mens het stuwen van de algehele beweging, de onweerstaanbare kracht van het historische proces.’ De jonge vliegeniers zijn een exponent van die evolutie. ‘Je moet kiezen: leven of mediteren’, vindt Bergounioux.

De jonge vliegeniers kiezen voor het leven. Ze kunnen moeilijk anders: met de stuurknuppel in de hand bij -50 is er weinig tijd voor meditatie. Die komt pas jaren later. Maar die jaren komen niet: hun vliegtuig stort neer. Slechts weinigen overleven de oorlog, en dat is de belangrijkste reden waarom het lot van die jonge vliegeniers nooit te boek werd gesteld.

Door hun gebrek aan levenswijsheid zouden de knapen volgens Bergounioux de gebeurtenissen trouwens amper kunnen duiden. Anderzijds kunnen ze zoveel intensiteit maar eerlijk beleven juist doordat ze zo jong zijn. Ouderdom zou op dat vlak nefast zijn.

Dus probeert Bergounioux de klus te klaren, waarbij hij het ‘verhoogde zelfbesef’ van zijn rijpere leeftijd probeert te verbinden aan ‘het opwellen van de kinderziel’. En dat doet hij met brio.

B-17G is een novelle die mooi balanceert tussen essay en fictie, tussen grote en kleine geschiedenis. Bergounioux’ taal is nu eens poëtisch, dan weer puntig, maar altijd krachtig en lucide. Te koesteren.

Bart Van Loo