Peter van Dijk – Madame Sabatier. Haar vrienden, haar minnaars

Madame Sabatier is een vermaarde courtisane uit de Franse negentiende eeuw. Peter van Dijk werd zo gebeten door haar kleurrijke leven dat hij een biografie schreef.

Madame Sabatier is een vermaarde courtisane uit de Franse negentiende eeuw. Peter van Dijk, voormalig correspondent in Parijs voor NRC Handelsblad, werd zo gebeten door haar kleurrijke leven dat hij een biografie schreef: Madame Sabatier, haar vrienden, haar minnaars.

Die ondertitel maakt meteen duidelijk waar la Sabatier haar belang aan heeft te danken: niet zozeer aan zichzelf, wel aan de heren die bij haar over de vloer kwamen of met wie ze het bed deelde. Dat waren dan ook niet van de minsten.

Gustave Flaubert vond Apollonie Sabatier zo’n bijzondere verschijning dat hij haar vereeuwigde als ‘de Maarschalkse’ in zijn befaamde Leerschool der liefde (1869). Dichter en romancier Théophile Gautier schreef haar erotische brieven, die ze in beperkte kring voorlas. Zinnetjes als ‘Ik zou maar al te graag je gat aflikken als het niet zo proper was’ verhoogden de status van Sabatier in de Parijse beau monde.

Ondertussen kreeg ze ook zwartromantische gedichten toegestuurd van een anonieme aanbidder, die zich ten langen leste bekendmaakte. Het bleek niemand minder dan een stapelverliefde Charles Baudelaire te zijn. Hij schreef negen gedichten en belandde uiteindelijk bij haar in bed.

De dankzij gedichten aangeblazen passie liep met een sisser af. Baudelaire was een te complexe figuur om simpelweg van haar te houden. De verhouding stopte nog voor ze begonnen was, en daar hield helaas ook de poëzie op.

Sabatier vormt voor Van Dijk een alleraardigste aanleiding om die weergaloze Franse negentiende eeuw vanbinnen uit te beschrijven. Ook beeldhouwer Auguste Clésinger, componist Hector Berlioz en schilder Eugène Delacroix spelen een hoofdrol.

Van Dijk schreef een erg genietbaar boek waarin hij de grote geschiedenis mooi verweeft met bijzondere anekdotes en wetenswaardigheden.

Bart Van Loo