Pauline Small – Sophia Loren. Moulding the Star

Het imago van een filmster wordt veel te weinig onderzocht in relatie met de filmindustrie. Net de vaak ondergewaardeerde Sophia Loren is een interessant voorbeeld omdat ze zowel in Italië als in de rest van Europa en Hollywood heeft gewerkt.

Neen, dat Sofia Scicolone alias Sophia Loren van haar echtgenoot/producent Carlo Ponti ooit een op maat gemaakte 14-karaatse gouden toiletbril kreeg, komt u niet te weten in dit ernstige en heel informatieve boek. Auteur Pauline Small, docent aan de Universiteit van Londen, heeft met haar boek meer een academische studie over het Italiaanse icoon dan een typische biografie geschreven.

Aan de hand van een beknopte analyse van de culturele, historische en industriële context van Italië en Hollywood tussen 1950 en 1964 toont Small hoe Loren aan haar sterstatus is geraakt. Small komt tot een aantal opmerkelijke bevindingen, en dat terwijl ze vooral focust op de samenwerking van Loren met Carlo Ponti, Vittorio De Sica en Marcello Mastroianni, drie figuren die in haar carrière een belangrijke rol gespeeld hebben.

Meest frappant is dat de impact van De Sica op Loren en de Italiaanse komedie flink onderschat wordt. Uit documenten die Small in diverse staatsarchieven vond, blijkt bijvoorbeeld dat De Sica en niet Dino Risi de regisseur is van een aantal komedies – de zogenaamde neorealismo rosa – die Lorens carrière vooruitgeholpen hebben.

Volgens Small wordt het trouwens hoog tijd om de kritische canon van het neorealisme eens grondig te onderzoeken, net omdat in de populaire komedies het klimaat van het naoorlogse Italië gereflecteerd wordt. Small laat eveneens mooi zien dat Loren haar status als superster voor een groot deel te danken heeft aan promotie en publiciteit: zowel in Italië (de invloed van de fotoromans) als in Hollywood (ook al kreeg ze er weinig geschikte rollen).

De schrijfster maakt bovendien nog eens brandhout van het vooroordeel dat vrouwen vaak passieve figuren zijn in hun opgang tot ster. Bij Loren ‘fetisjeert’ de camera niet altijd haar lichaam: ze wist hem ook te gebruiken als een werktuig om haar roem te bevorderen.

In dat opzicht is het opvallend dat Loren alleen door het Italiaanse publiek aanvaard werd in rollen die aan haar volkse en nederige afkomst refereren, ook al was het Yves Saint Laurentgezicht toen ze haar Oscar kreeg voor La ciociara / Two Woman net bekend wegens haar luxueuze levensstijl.

Luc Joris in Focus Knack