Paul Claes – De tuin van de Franse poëzie

‘Waar hoog zijn pure nagels wijden hun onyx (…).’ Paul Claes bloemleest in De tuin van de Franse poëzie meer dan duizend jaar Franse poëziegeschiedenis, met onder andere deze symbolistische beginregel uit het haast onvertaalbare ‘Sonnet op -yx’ van Stéphane Mallarmé.

Na Lyriek van de Lage Landen (2008), zijn inspirerende canon van de Nederlandstalige poëzie in 80 gedichten, presenteert Claes nu zijn pantheon van de Franse dichtkunst in 100 blijvers: van de sequens van de heilige Eulalie omstreeks 880 tot ‘De deserteur’ van Boris Vian uit 1953. Dit protestlied met de bekende aanhef – ‘Mijnheer de President’ – zou later nog Boudewijn De Groot inspireren bij zijn anti-Vietnamsong.

Claes drukt naast het Franse origineel zijn Nederlandse vertaling af. Hij leidt het gedicht in met een korte biografische schets en een beknopt overzicht van het voornaamste werk. Daarna volgt nog een verklarende commentaar van het gedicht en een opmerking over de echo’s ervan in andere literaturen.

Knap ook hoe Claes telkens een motto citeert dat de eigenheid van de dichter in kwestie in enkele woorden fixeert. In het geval van provocateur Vian is dat: ‘En pissen op een passant / Da’s pas amusant.’ Bij Mallarmé klinkt het hooggestemder: ‘Alles op de wereld is er om een boek te worden.’

Claes neemt ook Franstalige gedichten op uit de Vlaamse literatuur: van Emile Verhaeren (‘De veerman’) tot Georges Rodenbach (‘De klokken’) en Maurice Maeterlinck (‘De drie blinde zusters’).

Hij gunt de ingeweken Antwerpse drukker en uitgever Christophe Plantin eveneens een plaats in de literaire tuin met diens beroemde sonnet over ‘Het geluk op deze wereld’: ‘Een fraai, net en gerieflijk huis het zijne heten, / Een tuin vol leibomen als geurig lustprieel, / Fruit, keurwijn, weinig kroost en weinig personeel, / Een trouwe vrouw in stilte aan zijn zijde weten (…).’ Tja, dat waren nog tijden!

Frank Hellemans