Menno Wigman – Red ons van de dichters

Toen Menno Wigman Baudelaire en Mallarmé ontdekte, wist hij: ‘Dát was nog eens poëzie, zó moest je schrijven!’

Hij begon de ‘decadente’ dichters – over wie het eerste deel van het essayboek Red ons van de dichters hoofdzakelijk handelt – te vertalen. Gaandeweg kwam het inzicht dat het verspilde moeite was om zich in dienst te stellen van een dode dichter.

Het tweede deel van het boek heet toepasselijk ‘Vers tegen vers’. Wigman zet er telkens twee gedichten tegenover elkaar en geeft er gebalde maar onderbouwde commentaar bij. Aardig om te zien hoe Martinus Nijhoff zijn aanvankelijke versie van zijn klassieker ‘Het tuinfeest’ – een ‘gedrocht’, een ‘onbenullig sonnet’ – herschreef tot een subliem meesterwerk.

We maken kennis met Jakob van Hoddis, uitvinder van het ‘simultaangedicht’, in Nederland nagevolgd door Willem Frederik Hermans en Paul Rodenko. Schrijven is immers stelen van dieven, dixit Wigman.

Het derde deel bevat naast essays over schrijvers die ooit in de nor belandden (Oscar Wilde, Paul Verlaine) een ronduit indrukwekkend portret van Nico Slothouwer, een Amsterdamse dichter die zich in 1987 op bijna 31-jarige leeftijd van het leven beroofde, nadat hij aan het begin van zijn laatste nacht nog een opgewekte prentbriefkaart had gepost.

Boeiend is de inkijk in de Berlijnse Hansa Studio, waar David Bowie zijn cd’s Low en Heroes opnam. Bowie noemde de studio steevast ‘Hansa by the Wall’, omdat die zich zo dicht bij de Berlijnse Muur bevond dat de Oost-Duitse grenswachters vanuit hun wachttoren konden volgen wat zich binnenin afspeelde.

Wigman is verliefd op Berlijn. Geregeld huurt hij er een pand dat hij deelt met enkele anderen. Geen internet, geen afleiding, behalve de verstrooiing die de stad te bieden heeft. Daarover verhaalt hij in de ‘Berlijnse dagboekbladen’.

Red ons van de dichters leest als een trein. We leren een van de beste hedendaagse Nederlandse dichters en zijn werk beter kennen. Maar het boek gaat over veel meer. Je hoeft zelfs niet eens van poëzie te houden om het voluit te smaken.

Philip Hoorne