Martinez’ misdaadverhaal zonder misdaad

Een thriller zonder moord? En toch schreef de Argentijnse auteur Guillermo Martínez met ‘De openbaring van Roderer’ een spannend boek.

Guillermo Martínez schreef een paar eigenzinnige misdaadromans en debuteerde acht jaar geleden met ‘De openbaring van Roderer’ die nu pas in het Nederlands uitkomt.

Martínez kreeg bekendheid toen – met John Hurt en Elijah Wood in de hoofdrollen – een jaar of drie geleden ‘The Oxford Murders’ werd verfilmd. De film steunde op ‘Los crímines de Oxford’, een roman van de Argentijn die ooit onder de onmogelijke titel ‘MY8: Onzichtbare misdaden’ in het Nederlands is verschenen. Film en roman gaan ruwweg over een jonge student en zijn professor logica, op zoek naar een seriemoordenaar die wiskundige vraagstukken achterlaat op de plaats van de misdaad. Vaag steunt de roman op het zogenaamde theorema van Kurt Gödel. Daarin wordt gesteld dat waarheden bestaan die nooit als waar bewezen kunnen worden.

Wiskunde en filosofie vormen vaak de achtergrond van Martínez’ thrillers. Ook in zijn debuut ‘De openbaring van Roderer’. Van moord is in deze korte roman geen sprake. Wel van de dood van een jong meisje, waarvoor ethisch een paar scholieren van een middelbaar schooltje verantwoordelijk zijn. In het verhaal is dit overigens een subplot. Op een dag komt Gustavo Roderer met zijn moeder in het Argentijnse stadje Puente Viejo wonen. Hij ontmoet er de ik-verteller in een schaakcafé. Tussen de twee superintelligente scholieren ontstaat een spannend duel waarbij de verteller het onderspit moet delven.

De zeer gesloten Gustavo heeft weinig contact met andere leerlingen, maar veel succes bij de meisjes. Een ervan wordt zo verliefd op hem dat ze gaat afslanken en sterft aan anorexia. Van haar gevoelens voor hem merkt Gustavo niets. Zonder verder school te lopen zit hij permanent met boeken bezig. Eenzaam is hij op zoek naar niets minder dan een consistente, allesomvattende wijsheid en filosofie die alleen god én duivel samen kunnen bezitten. In zijn eenzaamheid laat hij ongewild een paar slachtoffers achter zoals de zus van de verteller die verliefd is op hem. Permanent strijdt Gustavo met de gedachte dat hij, hoe jong ook, niet veel tijd meer heeft. De meer pragmatisch ingestelde verteller zal uiteindelijk naar Oxford vertrekken als Argentinië na de Falklandoorlog weer vrede heeft gesloten met Groot-Brittannië.

‘De openbaring van Roderer’ leest als een korte autobiografie en een filosofisch verhaal, maar ook als een spannend, zuinig geschreven misdaadverhaal. Een aankondiging van het later werk van Martínez zoals ‘De langzame dood van Luciana B.’. Ook hierin worden vragen gesteld als: kan je liegen met de waarheid? Bestaat er zoiets als excessief toeval? Begin je in God te geloven als je niet meer in het toeval gelooft? Dat alles verpakt in een elegant geschreven misdaadverhaal dat soms aan een whodunit à la Christie doet denken. Met de vraag of een talentvol misdaadschrijver ook een perfect moordenaar kan zijn.

Guillermo Martínez, De openbaring van Roderer, Signatuur, 114p., 15,95 euro. ISBN 978-90-5672-33-0
Guillermo Martínez, De langzame dood van Luciana B., Signatuur, 190 p., 18,95 euro. ISBN 978-90-5672-263-0

Fred Braeckman