Mark Insingel – Lang leven

In zijn nieuwe bundel ‘Lang leven’ gaat Insingel verder op de ingeslagen weg.

In zijn jongste bundels ‘Iets’ (2005) en ‘Niets’ (2007), die nu samen in één band opnieuw uitgegeven zijn, ging Mark Insingel grote thema’s als liefde en dood te lijf met zijn bekende minimalistische stijl. Dat contrast laadde zijn vroeger soms wat steriele verzen op met betekenis en menselijkheid. In zijn nieuwe bundel ‘Lang leven’ gaat Insingel, op zijn vijfenzeventigste een van de éminences grises van de Vlaamse poëzie, verder op de ingeslagen weg.

Zoals de titel al aangeeft, staat ook in deze bundel de eindigheid centraal. Die titel is overigens ontleend aan een uitspraak van Constantijn Huygens die dienst doet als motto: ‘Mijn sterven weet ik met lang leven niet te weren.’ Met de horizon in zicht wordt de ik-figuur contemplatief. Hij doet aan zelfonderzoek en probeert zichzelf in al zijn vergankelijkheid te definiëren: ‘Wat is er echt aan mij?/ Wie ben ik echt?’. Het is in de zoektocht naar de juiste metaforen dat de ik-figuur zich vindt: ‘De steen die rolt en rolt/ en uit het zicht verdwijnt -/ dat ben ik.’

‘Lang leven’ is een maatname, een existentieel document waarin de spreker de balans opmaakt van een leven voor het verdwijnt. Het gaat over gelukt zijn en mislukken, over aankomen waar je wilde zijn of dat niet doen. Insingels arduinharde en strak gereguleerde verzen laten in hun structuur en syntaxis geen ruimte voor emotie. Daardoor komt de inhoud des te harder aan: ‘Waar ik zijn wil// moet ik komen,/ maar ik wil er niet/ gekomen zijn -// terwijl zij komen.// Zij die er nooit/ gekomen zijn/ (dat weten ze):// daar zien ze mij.’ Wie in Insingels verzen warmte zoekt, is eraan voor de moeite. De koude vormelijkheid van zijn poëzie kan lezers afschrikken: zij omfloerst de waarheid niet in zoetgevooisde woorden.

Maar wie gewoon leest wat er staat, leest de woorden van een mens, die net als u en ik, het einde probeert te aanvaarden, tegen zijn verlangens in: ‘Straks wordt het zo// laat dat het tijd wordt. Ik wil dan nog blijven.’

Bart Van der Straeten