Marc Tritsmans – Studie van de schaduw

Na een bezoek aan de Galleria Borghese in Rome, waar beeldhouwwerken van Gian Lorenzo Bernini zijn tentoongesteld, schreef Marc Tritsmans het driedelige gedicht ‘Uit de berg’.

Het laatste deel eindigt als volgt: ‘ nooit zag ik zachtere / flanken en dijen dan deze / koele, glad gepolijste // droom van het puurste / marmer en warmer / dan elke werkelijkheid’.

Wat opgaat voor het beeldhouwwerk van Bernini geldt ook voor Tritsmans’ poëzie: zijn gedichten zijn glad en gepolijst, puur en af, zowel inhoudelijk als vormelijk. Tritsmans dicht veelal in kwatrijnen en terzinen – de versregels netjes even lang – met vaak een losstaand slotvers.

Warm zijn deze gedichten eveneens. Zonder een zweem van ironie wordt de kwetsbare, gevoelige, ietwat onzekere mens opgevoerd, moedig zijn best doend in zijn kleine werkelijkheid. Het lijkt allemaal heel persoonlijk, wat de intensiteit nog versterkt.

Bovendien – en dit is typisch Tritsmans – wordt die alledaagse werkelijkheid uitgespeeld tegen een weidser universum.

Af en toe refereert de dichter aan de techniek die rondom ons alom aanwezig is: complexe dingen, waarvan wij de binnenkant niet kennen, en die zich als onmisbare gebruiksvoorwerpen in onze levens hebben ingeburgerd.

In ‘Van de lege man’ moet een man die als een computer is gecrasht ‘ geduldig weer worden ingesteld / afgeregeld, naar de eigen hand / gezet want welke verbindingen // zijn aangewezen, wie leen ik / het oor, met wie kan ik praten / of nog liever eindeloos zwijgen / wie voeg ik ten slotte opnieuw // aarzelend aan mijn favorieten toe’.

Dit gedicht in acht delen vertoont ondanks de eenvoudige taal meerdere betekenislagen. Het zou kunnen gaan over rechtveren na een depressie, maar is net zo goed het ultieme onthaastingsgedicht.

Je kunt het heel gewoontjes lezen als het relaas van iemand die ruzie heeft met zijn computer, maar ook als het verhaal van een niet meer zo jonge man die na een leven vol gedoe en drukte eindelijk rust heeft gevonden.

Philip Hoorne