Louis Paul Boon – Verzameld werk (deel 13)

Het Verzameld werk van Louis Paul Boon zal wellicht in 2012, honderd jaar na zijn geboorte, in een uitgave van zijn beroemde tweeluik over de Kapellekensbaan culmineren.

In afwachting daarvan verschijnt nu, als deel 13 van dat Verzameld werk, zijn minder bekende meesterwerk De paradijsvogel (1958), samen met De meisjes van Jesses (1973) en het onvoltooid gebleven maar postuum uitgegeven Het boek Jezebel (1999).

De bundeling biedt een uitgelezen kans om te zien hoe Boon vanaf het midden van de jaren vijftig naar nieuwe manieren op zoek ging om zijn kritiek op het onmenselijke idealisme in onze cultuur aan een ruim publiek diets te maken. Sensationele verhalen uit de krant, altijd over crimineel ontspoorde seksualiteit, verknipte hij tot groteske allegorieën van ‘een amorele tijd’. Ze blijven ook vandaag spookachtig herkenbaar.

Het idee was niet nieuw

Al in de boeken over de Kapellekensbaan werd luidop gedroomd van een roman in dagbladknipsels. In 1954 trad Boon evenwel in vaste dienst als societyredacteur van de krant Vooruit. Zo kon hij zich structureel gaan documenteren over de culturele iconen van zijn tijd. Het gaf zijn schrijverschap, dat in crisis verkeerde, onverwachts een nieuw elan.

In De paradijsvogel betrok Boon het levensverhaal van Marilyn Monroe op het maanzieke geval van de vrouwenmoordenaar John Christie. Hij entte het op een verhaal over het ontstaan van de godsdienst, die in de huidige cultuur in de populaire cultus van de ideale vrouw voortleeft.

Het resultaat is een labyrintische roman die een symbolische en tegelijk viscerale geschiedenis van onze fascinatie onderneemt, van hoe onze lichamelijkheid de verbeelding tegelijk aandrijft en begrenst.

In Het boek Jezebel bewerkte Boon het schandaal over de affaire tussen het jonge luxehoertje Christine Keeler en de Britse minister John Profumo. De meisjes van Jesses verbeeldt de moord op Sharon Tate door de sekte rond Charles Manson. Als een eigentijdse Bosch herschept Boon zijn documentatie erover tot taferelen van een naderend inferno.

Tom Van Imschoot