Lieven De Letter – Nostalgie

De veertiende Knack Hercule Poirotprijs was nauwelijks uitgereikt of er lag al een eersteling klaar voor de volgende editie: het debuut van Belgacommarketeer Lieven De Letter.

De titel is fout, de flaptekst flets voorspelbaar, de moraliserende slogan ‘eens een moordenaar, altijd op de vlucht’ aandoenlijk simplistisch.

Maar ook al vraagt De Letter welwillend begrip voor ongerijmdheden (de manier waarop Frank Schaef- fer zich opdringt aan en butler wordt van kunstfotograaf Paul Malfliet grenst aan rabelaisiaanse bouffonnerie), het is een debuut dat aandacht verdient. Om de stijl, en om enkele prangende scènes.

Een fijne vondst, die tegelijk verwarrend en verhelderend werkt, is het voortdurend wisselen van perspectief. Elk personage denkt en geeft commentaar vanuit de ik-vorm, wat een hoop psychologische uitweidingen meteen elimineert. En zelfs al neemt De Letter een loopje met de onwaarschijnlijke naïviteit van de politiediensten, het versterkt de beklemmende naargeestige sfeer die het huis clos doortrekt van Malfliets bouwvallige villa.

De sterkste passages zitten in de beschrijvingen van het toilet waarin iemand opgesloten wordt. De aftakeling, de wanhoop, de vunzigheid, het zijn tastbare striemen van verwoestende immoraliteit. De Letter roept beelden op die het midden houden tussen Themroc (en zijn volstrekt asociale leefwereld) en A Clockwork Orange.

Met dat alles verschuift de eigenlijke plot wat naar achteren: Frank Schaeffer, een ex-bajesklant, gaat op zoek naar zijn verdwenen broer – en hoe die desgevallend om het leven is gekomen.

Daarrond ontwikkelt zich een kluwen van liefdes- en geldverhoudingen, waarin een gewelddadige politieman, een overspelige vrouw, een aanhoudster, en vooral een door zinnelijkheid en wroeging verteerde kunstenaar gespannen en schokkerig bewegen.

Wie de zwartepiet uiteindelijk krijgt, is fijn uitgewerkt. Welke geheimen tuin en huis verbergen, is minder moeilijk te raden. De riek op het omslag zet de lezer meteen op weg.

Lukas De Vos