Lies Van Gasse – Brak de waterdrager

Sinds ze in 2009 debuteerde met de bundel Hetzelfde gedicht steeds weer is Lies Van Gasse, dichteres en beeldend kunstenares, een van de actiefste jonge stemmen in de Vlaamse poëzie.

Ze publiceert geregeld in tijdschriften en heeft in drie jaar tijd drie bundels gepubliceerd: behalve haar debuut en het ‘beeldgedicht’ Sylvia (2010), waarin ze tekst en tekening combineerde, is er nu Brak de waterdrager.

Daarin kiest ze weer voor een traditionele poëtische vorm. Een beperkt aantal terugkerende motieven geeft de drie langere afdelingen en evenvele intermezzi van telkens één gedicht een sterke thematische eenheid. Dezelfde hoofdrolspelers komen in de verschillende afdelingen terug: de waterdrager uit de titel, de ik-figuur en af en toe een ‘wij’.

De ik-figuur en de waterdrager lijken samen een tocht afgelegd te hebben door een landschap; ze zijn elk op zoek naar een nieuwe bestemming (‘We waren er al,/ maar niet in de mate/ waarin we zouden willen’.). De dichteres hanteert technieken om afstand te creëren: het landschap wordt alleen in algemene termen beschreven; geregeld heeft ze het over ‘men’ in plaats van over ‘ik’ of ‘wij’.

Maar behalve het reële landschap, met water, lucht, zon en velden, is er ook nog dat andere, veel minder grijpbare landschap: dat van de taal. Taal schiet in deze bundel vooral tekort, omdat ze het wezenlijke niet kan uitdrukken (‘Laat ons taal vervangen/ door de dans van een hand in de wind’), of net omdat ze te zeer afwezig blijft (‘Het waren niet de woorden/ het was de volgorde waarin hij ze zweeg.’).

Die expliciete thematisering van taal is inmiddels wat afgezaagd. Ze past ook niet echt in Van Gasses poëzie, die eerder dan door postmoderne spielereien gekenmerkt wordt door zorgvuldig volgehouden metaforen, ongekunstelde formuleringen en evenwichtige constructies.

Brak de waterdrager is bovenal een mooie bundel die een bekend thema (het zoeken naar gemeenschap; ‘Het streefdoel blijft toch samenhang’, klinkt het ergens) inkleurt met het subtiele timbre van een sensitieve stem.

Bart Van der Straeten