Leven en moord in Ghanees dorp (Nii Parkes)

‘De blauwe vogel’, eerste misdaadroman van de Ghanese dichter Nii Ayikwei Parkes

Het stinkt in Sonokrom, een dorp op drie uur rijden van de Ghanese hoofdstad Accra. De stank komt uit een hut waar een vies bloederig bundeltje ligt. Wellicht iets menselijks, misschien een nageboorte? De hut is leeg, de eigenaar al een tijdje weg. Het is het liefje van een minister die de vreemde vondst deed en aandringt op een onderzoek. Van de eerste politieman die de zaak onderzoekt, moeten de inwoners van Sonokrom het niet hebben. En als hij vraagt of het echt stinkt, luidt het: ‘Ons dorp is net een vagina. Wie d’rin zit heeft geen problemen d’rmee, wie d’r buiten zit denkt, het stinkt.’

Donkers, een ambitieuze inspecteur in Accra, wil bewijzen wat hij kan en vooral hoofd van de politie worden. Hij denkt dat een onderzoek ‘à la CSI’ zijn carrière goed zal doen en herinnert zich dat Kayo Odamtten, een jonge Ghanees die in Engeland voor arts heeft gestudeerd, ooit kandideerde voor een job bij de politie. Nu werkt hij in Accra in een lab, na een stage als forensisch expert bij de politie in de Midlands. Kayo wordt naar Sonokrom gestuurd en weet beetje bij beetje het vertrouwen van de dorpelingen te winnen. Zijn westerse wetenschappelijke opleiding belet hem niet ook begrip te hebben voor traditie.

Over leven en moord in een dorp gaat ‘De blauwe vogel’, de eerste misdaadroman van de Ghanese dichter Nii Ayikwei Parkes. Ook over de clash tussen oud en nieuw en macht. En omdat het dorp niets te verliezen heeft, lijkt Accra nauwelijks macht te hebben over Sonokrom. Alleen omdat ze dat willen en oude gebruiken hen dat opleggen, zullen ze Kayo helpen met zijn onderzoek. En dan nog onrechtstreeks: door naar Afrikaanse traditie veel verhalen over het verleden te vertellen. Daarvoor heeft Nii Ayikwei Parkes een tweede protagonist: de oude jager Poku die alles weet van vroeger: ‘In mijn grootvaders tijd was het bos dik-dik en hoger. We hoefden geen einden te lopen om een wild zwijn te schieten.’

Met de hulp van Poku slaagt Kayo er in de zaak op te lossen. Op zijn manier, door oud en nieuw met elkaar te verzoenen. Wel tot ieders tevredenheid. Of in het uiteindelijke proces-verbaal de waarheid staat, is iets anders. Maar om de waarheid was het Donkers, Kayo’s chef, nooit te doen. Wel om resultaten en een onderzoek ‘à la CSI’.

Dit debuut van Nii Ayikwei Parkes is zeker niet de beste of de spannendste thriller van het jaar. Maar misschien wel de meest innemende. Pretentieloos, maar efficiënt. Fris en eerlijk. Het moet niet altijd uit het koele Noorden komen.

Fred Braeckman