‘Lach en wrijf de hand over het eigen gelaat’

Benno Barnard laat zijn gedachten gaan over een onthutsende foto uit 1938, de akelige gewoonte van zoveel verfijnde geesten om altijd maar weer ‘de dialoog’ te zoeken en over de bonus van 1,25 miljoen voor ING topman Jan Hommen.

Maandag Een vriend trakteert me op de stelling dat religie het dom houden van mensen is en blijft. Daarmee zegt hij precies evenveel als de man die verklaart dat eten het produceren van poep is en blijft.

Dinsdag Victoria werkt voor de vertegenwoordiging van de Kanaaleilanden bij de Europese Unie, eilanden die niet aan Brussel gehoorzamen, al vallen ze onder de Britse kroon. Ze is geboren op Jersey en aldaar getogen tot bedwelmende blondheid, een klokkend lachje en een lichte buitenissigheid, die geheel past bij de rots waarop ze als puber heeft zitten smachten naar de grote wereld. In haar ouderlijk huis hebben vele generaties vissers gewoond. Ze verzamelt boeken en bezit een gesigneerde eerste druk van The Pickwick Papers.

Woensdag In Ajax, the Dutch, the War: Football in Europe During the Second World War (Orion, 2003) van Simon Kuper staat een onthutsende foto, genomen op 15 mei 1938 in Berlijn, voorafgaande aan de interland Duitsland-Engeland: tegen een achterdoek van duizenden toeschouwers die met het welbekende infantiele gebaar Hitler groeten, strekken niet elf maar tweeëntwintig spelers hun rechterarm. Ook de Engelsen brengen de groet. Vier maanden later reikte dat keurige uitstulpsel van een paraplu geheten Neville Chamberlain in München de dictator de hand. ‘Peace in our time’ – de beroemde formule geworden is een citaat uit het Book of Common Prayer.

Donderdag Ja, een fotokatern, dat ontbreekt in moderne romans!

Vrijdag De Nederlandse marine vuurde beleefde waarschuwingsschoten ter attentie van Somalische piraten af. ‘Stelletje zultkoppen die denken dat je de bloeddorstigen moet waarschuwen!’ zei een vriendin van de onflauwe soort. ‘ Schiet er een paar naar de kelder, zonder vragen te stellen, en de animo van deze psychopaten zal zich naar andere contreien verplaatsen. Wat is dit toch voor gezeik dat wij rabiate primitievelingen trakteren op een Centerparksbehandeling! Laat mij dat even regelen, en binnen een maand waagt zich geen Somaliër meer buitengaats.’

Vrijdagavond Piraterij bestrijd je niet op zee, maar door het vernietigen van hun havens.

Tussen 1815 en 1817 hebben de Hollanders en de Engelsen Algiers en Tunis in brand geschoten. Van de Barbarijse zeerovers is daarna nooit meer iets vernomen, tot ze zich bij de sociale dienst vervoegden. 1815-17… goeie ouwe tijd van onbekommerde superioriteit! De tranen over ons koloniaal schuldgevoel bevochtigen helaas ons kruit.

Zaterdag De akelige gewoonte van zoveel verfijnde geesten, tot aan de admiraal van de Nederlandse vloot toe, om altijd maar weer ‘de dialoog’ te zoeken. Weliswaar is de wereld door het woord geschapen – ik bedoel dat heel letterlijk, in de geest van Wittgenstein, zonder het woord zou datgene wat wij met ‘wereld’ aanduiden niet bestaan – maar soms helpt alleen schieten. ‘Kijk mij hier eens boven de ideeën zweven,’ roept de schöngeist tegen zijn bedreigde vaderland. ‘ Ik ben immers een man van de dialoog!’

Zondag Topman Jan Hommen van ING ontvangt een bonus van 1,25 miljoen. Dit is niet in strijd met de Nederlandse regelgeving terzake, die overigens mede door de socialisten is goedgekeurd. Aldus bukt de moraal voor de wet. Als sociale parasiet is zo’n Hommen een hond die het bloed uit zijn vlooien zuigt.

Maandag In de kantine van de Vrije Universiteit Brussel kan je ten gevolge van het niet aflatende gedrein alleen maar halal eten. De spreuk van de VUB luidde tot voor kort: Scientia vincere tenebras, de duiternis overwinnen door de wetenschap. Dit is veranderd in de slogan Redelijk eigenzinnig, een nietszeggende kreet, die uit de keelholte van ieder schoolhoofd in de provincie zou kunnen opwellen. Niet alleen het Latijn is in verval aan de VUB, maar de hele traditie van de vrije wetenschap. Want in plaats van te pogen de duisternis te overwinnen met behulp van de Verlichting, staat de huidige VUB toe dat de halve vrouwelijke studentenbevolking een hoofddoek over de lamp van haar verstand hangt, wat een zeker teken van denkonderwerping is. De hoofddoekjes aan dit instortende bolwerk van de vrijzinnigheid zijn niet alleen een paradox, vergelijkbaar met minirokjes in de straten van Mekka, ze zijn een abominatie.

Dinsdag De dichter en architect Albert Bontridder heeft begin april zijn negentigste verjaardag gevierd. Hij is een van de belangrijkste Belgische modernisten, maar ik vermoed dat onze minister van cultuur geen dichtbundel van hem op haar plankje met Kristien Hemmerechts en Jommeke heeft staan. Met een hoofdknik neem ik mijn hoed af voor deze collega en ik spreek hem toe in de woorden die ik bij hem gelezen heb: ‘Lach en wrijf de hand over het eigen gelaat.’ (En toch, Albert, ge waart beter in het Frans blijven dichten, zoals in uw beginjaren; ge hadt gelijk met uw keuze voor het Nederlands in de jaren vijftig, maar Vlaanderen heeft u ongelijk gegeven.)