Kristof Magnusson – Ik was het niet

‘Ik was het niet’ van Kristof Magnusson is een satirische roman over liefde op de achtergrond van instortende beurzen en banken.

Een bankier wordt overgeplaatst. Het lijkt een promotie, maar is het in werkelijkheid geen degradatie? De overgeplaatste constateert dat zijn nieuwe werkplaats twee vierkante voet kleiner is dan de oude.

‘Hoewel zijn nieuwe kantoor veel lichter en twee verdiepingen hoger was, kon niemand hem afbrengen van het idee dat hij gedegradeerd was.’ Om u met deze passage over een nevenpersonage maar een idee te geven van de paranoïde sfeer waarin de satire van Magnusson excelleert.

Ik was het niet speelt zich af in het winterse Chicago, waar drie eenzame mensen vertellen wat hen overkomt. Een van hen is Jasper Lüdemann, een jonge Duitse trader die ondanks – of net dankzij – zijn overmoed een carrièresprong maakt bij een Amerikaanse bank.

Bij zijn pogingen om een ongeoorloofde winst weer onzichtbaar te maken, verliest hij zijn koelbloedigheid. Door zijn manipulaties duikt de bank een paar miljard dollar in het rood en gaat failliet. In zijn directe werkomgeving is er niemand die de avontuurlijke trader heeft tegengehouden, integendeel, de bazen steunden hem zolang hij als wonderboy hun bonussen vermenigvuldigde.

En dan is er de literaire vertaalster Meike Urbanski. Ze is van Duitsland naar Chicago overgevlogen om de vermogende homoseksuele bestsellerschrijver Henry LaMarck op te sporen.

De succesauteur heeft een probleem: zijn nieuwe manuscript, dat hij in een onbewaakt ogenblik op tv aangekondigd heeft, bestaat helemaal niet. LaMarck kampt met writer’s block en heeft dus gebluft. Bang om door de mand te vallen, verstopt hij zich voor zijn uitgever, die het boek zo snel mogelijk wil publiceren.

Ook Urbanski, die alle vorige romans van LaMarck in het Duits heeft vertaald, zit achter het fantoommanuscript van de verdwenen schrijver aan. Zij hoopt immers van de Duitse uitgever een voorschot te krijgen dat haar uit de financiële put moet halen.

Magnussons roman is een vaudevilleachtige satire, verteld vanuit drie perspectieven. Het verhaal wemelt van de coïncidenties en de misverstanden die ervoor zorgen dat de drie ‘helden’ elkaar uiteindelijk in gelouterde omstandigheden ontmoeten.

De ontknoping zorgt voor een ontlading die hen van hun idee-fixen bevrijdt. Wat zou er van Jasper Lüdemann, die zich in Chicago met snickers volstopt, terechtgekomen zijn als zijn carrière in de financiële wereld was geslaagd? Daar geeft hij zelf het antwoord op: ‘Ik zou lijden aan slaapstoornissen en een maagzweer en zou misschien zelfs twee kinderen hebben gehad, en een vrouw die blij was dat ik vaak buitenhuis was en veel geld verdiende.’

De boodschap van Magnussons geestige, knap geschreven en ingenieus opgebouwde roman is duidelijk: mislukken hoeft niet altijd een ongeluk te zijn.

Piet de Moor