Knack zomerthrillers: Philip Kerr – Als de doden niet herrijzen

Met Bernie Günther heeft de Brit Philip Kerr twintig jaar geleden een uniek personage gecreëerd: een politieman die nazi’s haat, privédetective wordt, later opnieuw politieman en meteen SS’er.

En dat allemaal in Berlijn, in de periode tussen de twee wereldoorlogen. Kerr schreef drie succesvolle thrillers rond Bernie, later gebundeld als De Berlijnse trilogie.

Maar plotseling was hij zijn personage moe. Hij waagde zich aan futuristische thrillers en exploreerde andere historische periodes, maar keerde vijf jaar geleden alsnog terug naar de held die hem naam en faam bracht.

Berlijn 1934 en Cuba 1954 vormen het decor van Als de doden niet herrijzen. Berlijn is één grote bouwwerf, met man en macht worden de Olympische Spelen voorbereid. Bernie heeft ontslag genomen bij de politie omdat hij de Weimarrepubliek mist ‘en een fatsoenlijke politiemacht die criminelen vangt in plaats van ze in dienst te nemen’.

Hij is hoteldetective in het toen wereldberoemde Adlon. Daar ontmoet hij een Amerikaanse journaliste die wil bewijzen dat het Hitlerregime wel degelijk Joden vervolgt en dat de Amerikanen de nazi-olympiade dus moeten boycotten. Bernie wordt haar cynische gids in Berlijn en haar hartstochtelijke minnaar.

Twintig jaar later ontmoet hij de Amerikaanse weer in Cuba, waar dictator Fulgencio Batista het voor het zeggen heeft. Als de doden niet herrijzen is een schitterende thriller, maar het is vooral de naziperiode die de roman briljant maakt. Kerr weet als geen ander feiten en fictie te mengen en een plausibel verhaal op te bouwen.

Zo maken we tussendoor kennis met mensen als Avery Brundage, de voorzitter van het Amerikaans Olympisch Comité, die koste wat het kost de spelen in Berlijn wil laten doorgaan en geen oog heeft voor het antisemitisme en andere misdaden. Het bouwbedrijf van Brundage mocht later deelnemen aan de bouw van een nieuwe Duitse ambassade in Washington. Crime op zijn best.

Fred Braeckman