Knack zomerthrillers: Laura Wilson – De actrice

Ach, eindelijk nog eens een onbeschaamd ouderwetse whodunit, helemaal in de traag beschrijvende stijl van Agatha Christie, met klassieke personages, wat stramme dialogen, een gedragen moraal, en een setting die de vanzelfsprekendheid van een imperium op zijn retour uitademt.

De Actrice zweeft tussen victoriaanse nostalgie en historische nuchterheid. Het was dan ook terecht dat Laura Wilson in 2008 een Historical Dagger Award kreeg voor dit epos.

Het Londen van de blitzkrieg in 1940 is het echte personage. De stad neemt niet de vorm aan van de mythe die Churchill ervan maakte, met heldhaftige solidariteit en onverzettelijkheid tegen de nazibelager.

Het gaat daarentegen om opvallend ordinaire levens – weliswaar wat verkleurd door de dreiging van bombardementen, maar voor de rest ongestoord in hun routineuze gedrag van alledag. Het is een Londen dat zich nog niet heeft losgemaakt van zijn dubbelmoraal en zijn vormelijkheid. De stad ruikt naar gabardines en trenchcoats, het samenspel van klassenmaatschappij en vrouwenemancipatie is de onderstroom van een subtiel onthullingsonderzoek.

Politiespeurder Stratton gelooft nogal eigenzinnig dat de ‘zelfmoord’ van een actrice op haar retour, gespietst op een ijzeren hek, geen zelfmoord is. Hij gaat zijn eigen weg, en zijn onderzoek komt in een stroomversnelling als hij het pad kruist van Diana Calthrop, de nogal naïeve medewerkster van de geheime dienst MI5. Zij gaat zich steeds ongemakkelijker voelen over haar baas Neville Apse, die in goede hypocriete traditie zijn homoseksualiteit onder de korenmaat houdt.

Wilson slaagt er meesterlijk in de rechtse upper class te verbinden met de niet al te koosjere methodes van MI5, en de convulsies van een hechte samenleving in ontbinding. De dagelijkse levenswijze steunt op drijfzand, want weer of geen weer, oorlog of geen oorlog, de misdaad, de onderwereld van Soho, blijft zijn eigen agenda volgen.

Lukas De Vos