Knack op de Boekenbeurs: ‘Philip Roth is een meesterverteller’

Tijdens de Boekenbeurs praten journalisten van Knack, Knack Weekend en Knack Focus elke dag over hun favoriete boeken op Knack.be. Vandaag: Joost Devriesere, medewerker van Knack.be en Knack Focus.

Favoriete boek: The Plot Against America (Philip Roth)

‘Als ik moet denken in termen van ‘favoriete dit’ en ‘favoriete dat’, begin ik meteen te huiveren. Wél heb ik een zwak voor boeken die de lezer een alternatieve geschiedenis voorschotelen. Vindingrijke wat als-verhalen die je aan het denken zetten over de consequenties die politieke beslissingen en maatschappelijke verschuivingen kunnen hebben op het verloop van de geschiedenis en op de levens van gewone mensen.

The Yiddish Policemen’s Union is zo’n boek. Daarin beschrijft de Amerikaanse auteur Michael Chabon hoe Sitka, een stad in het onherbergzame Alaska, begin de jaren veertig door de VS werd ingericht als een tijdelijk toevluchtsoord voor de Europese Joden die op de vlucht waren voor de nazivervolging. Chabon verpakt alles in een vaak onweerstaanbaar grappig moordmysterie over twee rechercheurs die in Sitka de moord op de vermeende Messias moeten ophelderen. Al is dat maar een laagje vernis. Eigenlijk stelt Chabon, zelf een Jood, het zionisme aan de kaak. Want ook de Tiklit, de oorspronkelijke bewoners van Sitka, worden in zijn boek weggedrukt door een kolonisator die met de goedkeuring van de internationale gemeenschap zijn gang mag gaan.’

Het aangrijpendste boek in dit ‘genre’ is evenwel The Plot Against America van Philip Roth, de Amerikaanse tachtiger van wie nogal wat mensen hoopten dat hij dit jaar eindelijk de Nobelprijs voor Literatuur zou ontvangen, maar die eer aan een neuzelende songsmid moest laten – waar overigens verder niets mis mee is.

Roth is een meesterverteller, en dat bewees hij eens te meer met dit verhaal over een bange zevenjarige Joodse jongen die elke houvast verliest wanneer in 1940 niet Franklin Delano Roosevelt maar wel piloot en volksheld Charles Lindbergh, voortgestuwd door de spijtige ontvoering en dood van zijn tweejarige zoontje enkele jaren eerder, zijn intrek neemt in het Witte Huis. Lindbergh, die ook in realiteit geen graten zag in het nazisme en zich zelfs door Adolf Hitler liet decoreren, besluit om Duitsland niet de oorlog te verklaren en dan maar het Duitse antisemitisme te importeren, met alle gevolgen van dien. Washington wordt een tweede Berlijn. Pesterijen gaan over in vervolging. Een dwingend boek met autobiografische inslag. En een waarschuwing, dat spreekt voor zich.’

Favoriete boek van de afgelopen vijf jaar: The Circle (Dave Eggers)

‘The Circle is niet het beste boek van de Amerikaan Dave Eggers, en al helemaal niet het beste boek van de afgelopen vijf jaar. Toch intrigeert deze over the top technosatire me mateloos, omdat ze ons wijst op de losse manier waarmee we vandaag met onze privacy omspringen.

Het boek speelt zich af in een heel nabije toekomst en volgt een jonge vrouw die aan de slag mag bij The Circle, een multinational die het midden houdt tussen Apple en Google, en waarvan de dolenthousiaste, slaafse medewerkers haast sektarisch gedrag vertonen. Een boek dat je suspension of disbelief voortdurend op de proef stelt en al ergens halverwege heerlijk uit de hand loopt. Voor de beste dystopische fantasieën moet je nog steeds bij George Orwell, J.G. Ballard en Kurt Vonnegut zijn, maar dit was een meer dan aardig en vooral heel amusant tussendoortje.’

Favoriete boekhandel

‘Ik weet dat het not done is om níét in tranen van ontroering uit te barsten bij de gedachte aan een onafhankelijke boekhandel waar een wijze lettervreter je onomwonden alles over boeken vertelt, maar ik doe het toch. En ja, natuurlijk is de Boekhandel Dominicanen in Maastricht, met die duizenden boeken in een eeuwenoude kerk, een streling voor het oog, maar dat heeft meer te maken met mijn fascinatie voor mooie kerkgebouwen. Mochten daar luiers of potten choco zijn uitgestald, dan zou ik even hard onder de indruk zijn.

Al zijn er natuurlijk uitzonderingen. Zo stapte ik in Londen binnen in Bookmarks, vlak bij het British Museum. Een boekhandel met alleen maar ‘rode’ boeken, socialistische en marxistische literatuur. Dat vond ik wel bijzonder, en ik heb er een paar uur doorgebracht om uiteindelijk niets te kopen. Eén tip van een ervaringsdeskundige: vraag er niet naar de biografie van Margaret Thatcher, zelfs niet bij wijze van grap.’