Knack Hercule Poirotprijs 2010 (5): Bob Van Laerhoven

Vijfde genomineerde is Bob Van Laerhoven met ‘Terug naar Hiroshima’.

Na Patrick De Bruyn, Mieke de Loof, Bavo Dooghe en Kisling & Verhuyck rijft Bob Van Laerhoven de vijfde en laatste nominatie binnen. Afwachten wie op 18 juni de Knack Hercule Poirotprijs effectief krijgt.

Het boek
“Het meest complexe boek van de vijf”, zegt thrillerspecialist en jurylid Fred Braeckman over ‘Terug naar Hiroshima’. En hij is niet zuinig met zijn lof: “Dit is een intelligent gecomponeerde roman die de grenzen van het genre op een hoogst originele manier aftast.” Het verhaal speelt zich af in 1995: een halve eeuw na de atoombom lijkt Hiroshima weer een normale stad, de personages die Van Laerhoven opvoert, zijn dat allerminst: een inspecteur die worstelt met zijn afkomst (hij is de zoon is van een Nederlandse die in een Japans gevangenenkamp werd verkracht), een jonge punkauteur die het moeilijk heeft om fictie van realiteit te onderscheiden, een verward meisje dat op de vlucht is voor haar uiterst gewelddadige gangstervader en dat een groot deel van haar leven ondergedoken op een verlaten mijneiland heeft doorgebracht, en een Belgische diplomatenzoon die probeert in het reine te komen met de dood van zijn zus.

Het verhaal waarin zij figureren is niet voor gevoelige zielen, getuige de misdaad die hun levens zal bepalen: bij het Vredesmonument wordt een misvormd, geblakerd babylijk ontdekt dat als twee druppels water lijkt op een dode baby die vijftig jaar geleden na de atoomaanval werd gevonden en gefotografeerd.

Bob Van Laerhoven is meesterlijk in het scheppen van sfeer, en het hele boek baadt dan ook in een waas van groot onheil. Is dat te wijten aan de zwaar beladen historische plek, of is het gevoel van ontreddering typisch voor heel onze moderne samenleving?

Terug naar Hiroshima is uitgegeven bij Houtekiet en kost 22,50 euro, ISBN 978-90-8924-080-4. Zie ook: www.youtube.com/bobvanlaerhoven1
De schrijver

Bob Van Laerhoven (Arendonk, 1953) is een van onze weinige schrijvers die kan leven van zijn pen. Hij publiceerde een dertigtal boek, zowel fictie als non-fictie, en schreef daarnaast ook theater, poëzie en journalistiek werk. Hij is eerder al genomineerd voor de Knack Hercule Poirotprijs met ‘Djinn’ (2001) en ‘Vinger van God’ (2005). In 2007 won hij de prijs ook met ‘De wraak van Baudelaire’. Hij woont in Oosterzele-Balegem.


De reactie
Bent u blij met de nominatie? Als de jury je werk bij de vijf beste romans van het afgelopen jaar rekent, is dat uiteraard fijn. Dit is mijn derde nominatie. Toen ik in 2007 met ‘De wraak van Baudelaire’ de Hercule Poirotprijs won, werd me duidelijk hoezeer de winnaar met het leeuwendeel van de aandacht gaat lopen. Daarom is het goed dat er nu ook meer belangstelling naar de genomineerden gaat. Ik kan me voorstellen dat de keuze van de winnaar vaak moeilijk is.

Waar gaat het boek over? Wat is het belangrijkste thema?
‘Terug naar Hiroshima’ is een veelgelaagde roman die onder andere iets te zeggen heeft over de economische crisis, politieke corruptie, ultranationalisme en uit de hand gelopen wetenschappelijke experimenten die naar een übermensch streven. Maar in essentie handelt het boek over het sinistere tijdstip waarop de mensheid haar laatste restje onschuld verloor toen de eerste atoombom op Hiroshima werd gedropt.

Was het een moeilijk boek om te schrijven?
Aartsmoeilijk. Ik heb het vaak willen opgeven. De vele verhaallijnen in de hand houden, was een titanenwerk. De stijl vroeg om minutieuze aandacht. Vermenging van literatuur en misdaadroman: dat is waar ik naar streef. In dit geval was dat een subtiele evenwichtsoefening waar ik liters zweet op heb geplengd.

Waar hebt u de inspiratie gevonden?
Een schrijver is een spons die zoveel indrukken verwerkt dat het resultaat ook voor hemzelf mysterieus blijft. Ik weet niet meer precies waar ik inspiratie heb gevonden: in mijn talrijke reizen, in cultuuressays, historische feiten, oude Japanse legenden, eigen dromen en nachtmerries, romans van grootmeesters die ik bewonder, persoonlijke angsten en verlangens, artikels over drugs en sekten, het bizarre leven van de Japanse schrijver Yukio Mishima, de cultus rond de arahitokami, de goddelijke status van de Japanse keizer enzovoorts.

Zit er veel van uzelf in het boek? Zelfs autobiografische elementen?
‘De vrouw die van Dante hield’, mijn literaire roman uit 2008, handelt over een zestienjarige jongeman in het Kempense grensdorpje Ravels in 1970. Het is een semiautobiografisch boek. Ik was erg teleurgesteld omdat het weinig aandacht kreeg. Klaarblijkelijk verwachten recensenten enkel nog misdaadromans van mij. Jammer, want ik zou graag regelmatig opnieuw literaire romans publiceren. Hoewel de personages in ‘Terug naar Hiroshima’ veel verder van mij af staan, zijn hun angsten en verlangens, hun streven en hun levensvisie, echo’s van de mijne.

Waarom Japan als actieterrein?
Heel mijn leven ben ik geïnteresseerd geweest in de tegenstellingen in de Japanse cultuur: aan de ene kant een hoogontwikkelde filosofie met bijzonder veel aandacht voor schoonheid, harmonie en detail, aan de andere kant een martiaal superioriteitsgevoel dat snel in excessen en schokkende wreedheid omslaat. De spanning tussen individu en de groepsgeest is in de Japanse ‘bijenmaatschappij’ erg merkwaardig. Die contradicties probeer ik gestalte te geven in een meeslepend verhaal dat hier en daar de kenmerken van een gruwelijk sprookje heeft.


Het thrillerfestival

Wie van de vijf genomineerden zal uiteindelijk winnen? Op vrijdag 18 juni wordt de Knack Hercule Poirotprijs uitgereikt in de Brugse Stadsschouwburg in het kader van Poirot in Bruges – Knack Thrillerfestival. De winnaar ontvangt zijn prijs, een cheque van 5000 euro en een gegraveerde Montblancpen, uit handen het beroemde Britse thrillerduo Nicci French. Voor de uitreikingsceremonie en voor de diverse (veelal gratis) activiteiten rond thrillers op zaterdag 19 juni, zijn er nog kaarten beschikbaar. Meer info vindt u op www.poirotinbruges.be. Reserveren kan via In en Uit Brugge, op 050 44 30 60 of via www.ticketsbrugge.be.


Jan Haeverans