Kisling & Verhuyck – Kwelgeest

Eindelijk nog eens een filologische hersenbreker, die bronnenstudie koppelt aan onvervalste humor. En die het midden houdt tussen de acribie van Eco’s ‘De Naam van de Roos’ en het schelmenbedrog van ‘Van den Vos Reynaerde’.

Eindelijk nog eens een filologische hersenbreker, die bronnenstudie koppelt aan onvervalste humor. En die het midden houdt tussen de acribie van Eco’s De Naam van de Roos en het schelmenbedrog van Van den Vos Reynaerde of Ulenspieghel.

Kisling en Verhuyck hebben met Kwelgeest (kwel = bron; geest = vonk; kwelgeest = dorp bij Leiden) een roman afgeleverd die een opmerkelijk evenwicht bewaart tussen virulente maatschappijkritiek, intellectuele ontluistering, vulgaire gramschap en een beheerst thrillermodel.

De herkenbaarheid van de vetes en nijd in de benoemingspolitiek van een afkalvende universiteitsfaculteit koppelen Kisling en Verhuyck aan de zoektocht naar de oorspronkelijke tekst van Ulenspieghel. Niet die van Charles Decoster, maar van de boerte , de cluchte die het levenslicht zag in het Nederduits rond 1500.

De auteurs ontwikkelen een degelijke hypothese omtrent de ontstaansgeschiedenis rond de Brunswijker stadsklerk Herman Bote. De volksverhalen uit die tijd waren tegelijk schunnig, onbeschaamd, en akelig politiek.

De naam Uylenspieghel geven ze een nieuwe lading mee – niet alleen als de domoor die zichzelf herkent, de samenleving dus die een spiegel wordt voorgehouden, maar vooral de tomeloze spotternij en wreedheid waarmee de mensen zich vermeiden: de ‘brilleman’ als ultiem scheldwoord.

Toen en nu, want de afgunst om een manuscript leidt tot passionele drama’s, tot ‘een ongeluk, een moord, een mogelijke moord of zelfmoord, en nu het fatale hartinfarct’. Oplossingen reiken de auteurs niet aan, verklaringen des te meer.

Als elke thrillerscheet zo welriekend overkwam als dit zeer leesbaar, en toch uitermate gecompliceerd verhaal, dan zou de misdaadtraditie in de Lage Landen er een stuk beter voorstaan.

Lukas De Vos