John Updike – De tranen van mijn vader

Met De tranen van mijn vader bewijst John Updike voor een allerlaatste keer wat voor een grootmeester hij was in het mild ironisch beschrijven van de kleine obsessies van de Amerikaanse middenklasse.

Op 27 januari 2009 stierf tweevoudig Pulitzerprijswinnaar John Updike op 76-jarige leeftijd. Hij liet een indrukwekkend oeuvre na van tien poëziebundels, meer dan twintig romans, een flinke stapel kortverhalen en een nog flinkere stapel essays en literaire kritieken.

Tot zijn bekendste werk behoren de vier romans uit zijn Rabbit-cyclus en het succesvol verfilmde The Witches of Eastwick uit 1984.

Nu verschijnt postuum De tranen van mijn vader, een bundeling van zijn laatste verhalen. Het boek biedt een staalkaart van Updikes favoriete thema’s: verloren liefdes, religie en familieperikelen.

De hoofdrol in de verhalen is meestal weggelegd voor mannen in de herfst van hun leven. Krasse zestigers en zeventigers, worstelend met looprek, hoorapparaat en andere lichamelijke ongemakken, maar nog steeds zeer viriel. Vol weemoed naar hun lang vergane jeugd.

Vol verlangen ook naar oude, overspelige liefdes die decennia later bij het ’toevallig’ weerzien veel van hun glans verloren hebben. ‘Leila was vulgair geworden, op de wijze van vrouwen die weinig meer te doen hebben dan nadenken over hun lichaam en hun bestaansmiddelen.’

In het ijzersterke ‘Varianten van religieuze ervaring’ schetst Updike vanuit verschillende standpunten – toeschouwer, daders en slachtoffers – de aanslag op de zuidelijke toren van het WTC. Met de openingszin ‘Er is geen god’ als dreigend mantra.

Met De tranen van mijn vader bewijst John Updike voor een allerlaatste keer wat voor een grootmeester hij was in het mild ironisch beschrijven van de kleine obsessies van de Amerikaanse middenklasse.

Jan Stevens