John Le Carré – Ons soort verrader

De wereld van John le Carré is complex en genuanceerd. Ons soort verrader, zijn nieuwe roman, is zelfs even humoristisch.

Dat zit zo. Dima was een gevangene in de Kolyma, het strafkampengebied in Siberië waar in de tijd van Stalin duizenden gevangenen als dwangarbeiders werkten. Hij was geen politiek gevangene, wel een zware crimineel die door netwerking wist te overleven.

Nu is Dima de grootste en machtigste witwasser van Rusland en chef van een broederschap, een ‘vor’, die nog stamt uit de tijd van de Kolyma. Gail en Perry ontmoeten de Rus tijdens een korte vakantie op het Caribische eiland Antigua. De twee jonge Britten – zij juriste, hij docent literatuur in Oxford – raken onder de indruk van de extraverte, steenrijke Rus en zijn vreemde familie die hem op Antigua vergezelt.

Dima wil Gail en Perry gebruiken als tussenpersonen om zich in het Verenigd Koninkrijk te kunnen vestigen. In ruil voor een verblijfsvergunning zal hij uitleggen hoe de corruptie in Rusland werkt, welke banden er zijn tussen criminele organisaties en belangrijke Britse politici.

Zoals altijd toont Le Carré zich een meester in de suggestie. Hoewel hij houdt van klassiek geconstrueerde, lange aristocratische volzinnen die ruimte scheppen voor een subtiele interpretatie, laat hij bijna achteloos in een paar woorden belangrijke informatie vallen. Het is Le Carré, intussen bijna tachtig, op zijn best.

Ons soort verrader gaat over een wereld in crisis, over hebzucht, over de wreedheid van het hedendaagse kapitalisme. Maar ook over vriendschap en het al dan niet opofferen van nobele principes. Het perfide einde – je had het anders gehoopt – laat weinig ruimte voor interpretatie.

De oude meester die ons bijna vijftig jaar geleden van bewondering achterover deed vallen met The Spy Who Came in from the Cold en ons in meer dan twintig romans telkens weer verraste met zijn boze, briljante kijk op de wereld heeft niets van zijn aplomb verloren. Integendeel.

Fred Braeckman