James Frey – Het laatste testament van de Bijbel

In het najaar van 2005 werd James Frey met In duizend stukjes wereldberoemd in Amerika toen Oprah Winfrey zijn ‘autobiografie’ bewierookte en selecteerde voor haar boekenclub.

Die 26e oktober zat Frey bij Oprah op de sofa. Met tranen in de ogen vertrouwde hij haar toe dat hij jarenlang ‘a bad guy’ geweest was. ‘Ik wou een boek over mezelf schrijven dat waar en eerlijk was. Het kon dus niet anders dan uiterst negatief zijn.’

De Amerikanen volgden Oprahs advies gedwee en kochten massaal Freys rauwe relaas over zijn verleden als gewelddadige drugs- en alcoholverslaafde. Tot de website The Smoking Gun drie maanden later onthulde dat Frey veeleer een koorknaap dan een crimineel geweest was, en dat In duizend stukjes eerder het label ‘roman’ verdiende dan ‘autobiografie’. Winfrey schold Frey in haar show uit voor bedrieger en zijn uitgever zette hem op straat.

Volgens de flaptekst van Freys nieuwste roman was In duizend stukjes klein bier in vergelijking met wat hij ons nu serveert: ‘Nu heeft James Frey zijn grootste boek geschreven, zijn meest baanbrekende, zijn meest controversiële.’

Met Het laatste testament van de bijbel wil Frey overduidelijk de grote Amerikaanse conservatief-christelijke goegemeente provoceren. Hij laat de Messias terugkeren in de figuur van Ben Zion, een lummelende, gamende en junkfood vretende blanke dertiger uit een armoedige, voornamelijk zwarte wijk in New York.

Ben overleeft op miraculeuze wijze een werkongeval, staat bij wijze van spreken op uit de doden, en start zijn Openbaar Leven met in zijn kielzog de zuiplappen, daklozen en strippers van New York. Bens blijde boodschap is simpel: liefde is ‘elkaar neuken’ en ‘wie wij neuken, interesseert God niet’.

Met provoceren is niets mis, alleen wordt het een beetje pijnlijk als het oeverloze provoceren begint te irriteren. Freys jachtige stijl versterkt alleen maar de irritatie: zijn korte zinnetjes werken snel danig op de zenuwen. De zeemzoete slotpagina’s draaien het boek finaal de nek om.

Jan Stevens