Hans Claus – Overwicht

Het opvallendste aan Overwicht, de zesde dichtbundel van Hans Claus, is de cover met het nogal confronterende naaktportret dat de dichter nam van zijn moeder op 85-jarige leeftijd.

‘Dat ze controverse ging verwekken / voor ze naar de sterren zou vertrekken // dat had ik wel verwacht. Zo heeft ze / trots de foto van zich laten nemen // die de wereld heeft geschokt, zo heeft ze / sluiks mijn lens verlet, zichzelf // voor heel de wereld bloot gemaakt / en schaamte bij het klootjesvolk gezet. // [… ]’

Het opvallendste aan Overwicht, de zesde dichtbundel van Hans Claus, is de cover met het nogal confronterende naaktportret dat de dichter nam van zijn moeder op 85-jarige leeftijd. Dingen die doorgaans worden geassocieerd met naakt zoals wellust en sensualiteit zijn hier afwezig. Dit is het onbekende, want verborgen naakt van de bejaardenzorg en de palliatieve eenheid.

Korte tijd na het nemen van de foto overleed de moeder. In deze bundel neemt de dichter afscheid van haar en van het lege huis dat ze achterliet. Dat afscheid, dat gepaard gaat met het oproepen van herinneringen, is waardig en sereen. Haar begraven, schrijft Claus, voelde niet eens zo slecht: ‘Het leek op het te slapen leggen / van een kind, elkaar toedekken zo, elk zijn toer is niet te veel.’

De gedichten zijn veelal geschreven in een bedaarde, plechtige taal, die helemaal bij de thematiek van deze bundel past. Die volgehouden statigheid houdt echter ook een gevaar in. Het is immers geen sinecure om het niveau van een themabundel op peil te houden zonder in herhaling te vallen of zwakke metaforen te gebruiken. Beelden zoals ‘Het smaakte in mijn hoofd naar witte stranden’ of ‘Als albast leunt het licht tegen het venster. / Binnen bleekt van weemoed het geluk’ stemmen tot nadenken.

Her en der duikt er enige rijmdwang op (‘ik streel je zacht bij nachte / alles kan nu wachten’). Hans Claus, behalve dichter ook schilder, beeldhouwer en fotograaf, zal er niet wakker van liggen. Hij heeft zijn vaste stek in de periferie van de Vlaamse kunstwereld en daar voelt hij zich knus en comfortabel.

Philip Hoorne