Gyula Krúdy – Sindsbads droom

‘De schoonheid van mannen is niet zo vergankelijk als die van ons, vrouwen’, zucht de vrouw van de goudsmid, waarna ze haar hoed rechtzet.

De vrouwen uit Gyula Krúdy’s Sindbads droom verliezen de werkelijkheid niet uit het oog. Ze houden van mooie woorden, maar na de liefde denken ze direct aan de mode. Niet alle mannen lijken dat te beseffen.

In het laatste Sindbad-verhaal uit de bundel zegt de verteller dat de meeste mannen gemakkelijk hun verstand zouden verliezen ‘als ze te weten zouden komen dat de vrouwen zich niet met de liefde bemoeiden als ze die niet konden waarnemen’.

Gyula Krúdy (1878-1933) behoorde samen met Dezsÿ Kosztolányi en de jongere Sándor Márai tot de belangrijkste Hongaarse prozaschrijvers uit de eerste helft van de 20e eeuw.

Zijn literaire reputatie kreeg Krúdy door zijn Sindbad-verhalen, waarin een dode zeebonk geregeld uit zijn kist opstaat om verwelkte schoonheden nog eens het hof te maken.

Er hangt een waas van melancholie over deze vertellingen, waarin alles al lang voorbij is. Sindbad mijmert dan ook: ‘De doden merken niet dat de levenden veranderen. De dode moeders keren altijd naar hun verweesde kinderen terug, zelfs als die intussen een baard laten groeien.’

Door die melancholie, de intensiteit van de terugblik en zijn superieure stijl overstijgen Krúdy’s schetsen het niveau van de gewone liefdes- en schelmenverhalen.

Omdat hij liever journalist en schrijver werd dan advocaat, werd Gyula Krúdy door zijn vader onterfd. Sinds 1911 boekte hij met zijn Sindbad-vertellingen een groot literair en commercieel succes.

Krúdy schreef meer dan tweeduizend verhalen, 87 romans en talloze krantenartikels.

Vanaf eind jaren twintig begon zijn ster te tanen en raakte hij aan de drank. Hij stierf in grote armoede.

Sindbads droom is een uitstekende kennismaking met Krúdy’s werk. Maar deze verhalen zijn niet het beste wat hij schreef. We hopen op een Nederlandse vertaling van De rode postkoets en In mijn tijd.

Piet de Moor