Guillermo Martinez – De langzame dood van Luciana B.

Martinez mag dan met The Oxford Murders wereldwijd gescoord hebben, deze De Langzame Dood van Luciana B. is een nog volwassener kruisbestuiving van wetenschappelijke paradigma-afwegingen en dieptepsychologische motiefanalyses.

De Argentijnse wiskundige logicus Martinez heeft een briljant raadsel proberen te ontrafelen dat opgeworpen wordt door twee assenkruisen: toeval versus structuur, en verbeelding versus werkelijkheid.

Het verhaal van de langzame aftakeling naar doelbewuste zelfvernietiging van een jonge typiste, die voor twee schrijvers werkte, pákt. Zoals saus. Zoals ontroering.

En Martinez doet dat op onnavolgbare wijze, laag na laag afpellend, de ene ajuinschil na de andere wegsnijdend, de ene verdachte dood na de andere in waarschijnlijkheidsberekening omzettend. En daartussendoor ontstaan twee romans in de roman.

Er is maar één zekerheid: Luciana B., de frêle schoonheid zonder borstjes maar met een uiterst subtiel raffinement, zal sterven. Een verklaring blijft niettemin uit – de lezer moet zijn eigen logische systeem opbouwen om een aanvaardbaar scenario op te volgen, dat steek houdt én keuzes maakt. Want ‘wat telt er vooral in een misdaadroman? Niet de feiten, uiteraard, niet de serie lijken, maar de vermoedens, de mogelijke verklaringen, datgene wat áchter de feiten ligt.’

Martinez gaat daarvoor te rade bij de grootste meesters: Henry James, Edgar Allan Poe, Ludwig Wittgenstein, Italo Calvino, Joseph Conrad: niet gerechtigheid, maar ’toeval is op lange termijn een superieure vorm van strafoplegging’.

En dan is het de vraag in deze cerebrale schuldoefening of inspiratie de feiten uitlokt, of feiten de inspiratie modelleren. Is het de gevierde schrijver Kloster die misdaden bedenkt (en uitvoert?) om de dood van zijn dochtertje te wreken? Is het Luciana de Waanzinnige, wier verbeelding op hol slaat en haar eigen familie uitmoordt? Is het de schrijver-verteller die misdaden uitlokt of ze vergoelijkt?

Een feest voor wie van sudoku’s en rubikkubussen houdt, of gewoon aan hoogwaardige hersengymnastiek wil doen. Borges in het kwadraat.

Martinez mag dan met The Oxford Murders (2003) wereldwijd gescoord hebben, deze De Langzame Dood van Luciana B. is een nog volwassener kruisbestuiving van wetenschappelijke paradigma-afwegingen en dieptepsychologische motiefanalyses.

Lukas De Vos