Gregor von Rezzori – Een hermelijn in Tsjernopol

Een soldaat die zijn verlof eigenhandig met een paar dagen heeft verlengd, probeert zijn overste, de strenge majoor Tildy, gunstig te stemmen met een kip. Maar de rechtvaardige Tildy geeft het bevel om de kip in de soeppot van een regiment van 4000 man te gooien. Nu nemen zelfs zijn rekruten hun leider niet meer ernstig.

De anekdote staat in het wonderlijke boek Een hermelijn in Tsjernopol van Gregor von Rezzori. Toen Rezzori in 1914 geboren werd, was Boekowina, waarvan Czernowitz de hoofdstad was, nog een kroonland van de Dubbelmonarchie. Vóór Boekowina in 1944 bij de Sovjet-Unie werd ingelijfd, behoorde het tot Roemenië.

Rezzori’s fictieve Tsjernopol, dat bij het echte Czernowitz aanleunt, is een mythische smeltkroes die de verteller vanuit zijn kinderjaren oproept. De tastende kinderziel is de gist waaruit het hele boek atmosferisch oprijst.

‘Wat we als kind observeerden, lieten we niet eerder los dan nadat we het in al zijn rijkdom in ons hadden opgenomen’, aldus de verteller, die zijn verhaal bevolkt met onvergetelijke figuren als de alleswetende prefect Tarangolian, de wulpse mevrouw Ljubanarov en vooral de onfortuinlijke Tildy, de laatste ridder na Don Quichot.

Na Memoires van een antisemiet en Bloemen in de sneeuw is het uitmuntend vertaalde Een hermelijn in Tsjernopol alweer een proeve van Rezzori’s weergaloze vertelkunst. De schrijver roept een wereld op die veel dichter bij ons staat dan we vermoeden, maar die zo veraf lijkt door het abrupte geweld waarmee het doek erover gevallen is.

Piet de Moor