Vorige week verdraaide Amazon een uitspraak van George Orwell om de agressieve contractonderhandelingen met uitgeverij Hachette te verdedigen. Dat keert nu als een boomerang terug.
Dat het goed scheef zit tussen Amazon en Hachette is al een tijdje duidelijk. Amazon wil Hachette op de knieën dwingen door boeken van de uitgeverij niet of heel moeilijk verkrijgbaar te maken op zijn site. Dat lokte onlangs protest uit van auteurs, ook die van andere uitgeverijen, die zich verenigden als Authors United en zondag 10 augustus een open brief in The New York Times publiceerden waarin ze Jeff Bezos vroegen om geen auteurs of boeken te gebruiken als drukkingsmiddel tegen Hachette.
Verdraaid citaat
Amazon reageerde met een even open brief op de site readersunited.com, waarin uit een interview met George Orwell uit The New English Weekly uit 1936 wordt geciteerd. De inzet van de strijd tussen Amazon en Hachette is onder andere de prijs van e-boeken en Amazon wou aantonen dat uitgeverijen tegen de goedkope e-boeken van Amazon zijn om hun eigen winsten hoog te houden. Net zoals ze kort voor WOII tegen de toen nieuwe en goedkope paperbacks waren.
Om dat argument kracht bij te zetten, haalde Amazon in de open brief Orwell aan. “De beroemde auteur George Orwell bekende kleur en zei over de paperback, als ‘uitgevers gezond verstand hebben, dan zouden ze zich er gezamenlijk tegen moeten verzetten en paperbacks moeten onderdrukken.'” Amazon voegde er aan toe: “Ja, George Orwell suggereerde collusie.” Daarmee verwees Amazon naar de prijsafspraken die Hachette en andere grote Amerikaanse uitgevers met Apple zouden gemaakt hebben en waarvoor ze werden teruggefloten door het Amerikaanse gerecht.
Doublespeak
De brief en vooral het selectief gebruikte citaat van Orwell riep snel verontwaardigde reacties op. Orwell bedoelde namelijk net het tegenovergestelde hebben; de uitspraak in kwestie was ironisch bedoeld. Voluit zei Orwell namelijk: “De boeken van Penguin zijn een schitterend product voor zes pence, zo schitterend dat als andere uitgevers gezond verstand hebben, ze zich er gezamenlijk tegen zouden moeten verzetten en paperbacks moeten onderdrukken.”
De zwaarst wegende reactie is er een van Bill Hamilton van de Orwell Estate, dat het oeuvre en de nalatenschap van George Orwell beheert. Hij beticht Amazon in een lezersbrief aan The New York Times van doublespeak, een samentrekking van doublethink en newspeak, twee begrippen uit Orwells tijdloze meesterwerk ‘1984’.
Amazon nog geloven?
Volgens Hamilton probeert Amazon de naam van Orwell te misbruiken om aan de campagne tegen de traditionele uitgevers gewicht te geven, maar het bedrijf gaat daarbij voorbij aan de ironie van Orwells uitspraak en vooral aan de argumenten de hij gaf pro paperbacks. Die staan lijnrecht tegenover de argumentatie van Amazon. “Dichter dan dit kom je niet bij het Ministerie van Waarheid en zijn doublespeak: de feiten volledig verdraaien om propaganda te voeren.”
Hamilton voegt eraan toe dat hij geschokt is en op een wrange manier geamuseerd dat de tactiek van Amazon recht uit Orwells dystopie ‘1984’ lijkt te komen. “Het doet weinig goeds vermoeden over Amazons houding ten opzichte van de waarheid of Amazons inzicht in de essentie van literatuur. Of misschien geeft Amazon helemaal niet om de auteurs die het verkoopt. Als dat het geval is, waarom zouden we dan een woord geloven van wat Amazon zegt over de waarde van boeken.”
Jeroen Bert
