Frank Westerman zo 31 oktober

Elke dag blikt Knack Boekenburen vooruit naar de highlights van de volgende Boekenbeursdag: Frank Westerman trapt zondag het Uur van de Literatuur af.

Frank Westerman (Knack Uur van de literatuur)

Zondag 31 oktober – 15u – Knack-stand 426 in Zaal 4

Hij beleefde zijn finest hour toen hij in 2005 de Gouden Uil Literatuurprijs ontving voor El Negro en ik (2004). Westerman was toen al een tijdje de tweede belangrijkse auteur van literaire non-fictie, na Geert Mak, pionier van het genre. Westerman die van opleiding landbouwingenieur is, hanteert vanuit zijn opleiding een scherpe focus bij het partiperend observeren van zijn onderzoeksobjecten. In El Negro reist hij het opgezette lichaam van een bosjesmens in een Spaans museum achterna tot in Afrika om te achterhalen waar de man oorspronkelijk vandaan komt. Vanuit dit microverhaal ontrafelt Westerman dan de macrogeschiedenis waarbij de Europese koloniale blik het niet-Europese andere of vreemde op een heel specifieke, instrumentele manier (mis)behandelt. In zijn nieuwste boek Dier bovendier heeft Westerman het in eerste instantie over het genetisch gemanipuleerde Lippizanerpaard om vervolgens in het bredere verhaal van de maakbare mens en de eugenetica – mensen maken op bestelling – uit te waaieren. Zelf noemt hij zijn manier van schrijven frictie: door de wrijving tussen non-fictie of echte verhalen en fictie of verbeelde verhalen ontstaat er een aparte, weerbarstige waarheid naast de feiten van de journalist of de schone schijn van de literatuur.

Mindfulness: geniet meer van het leven

Zondag 31 oktober – 15u – Blauwe Zaal

Je hoeft geen boeddhist te zijn om mindfulness te kunnen leren maar het wordt wel vaker gezegd dat mindfulness, een vorm van concentratie en aandachtstraining, zijn wortels vindt in het boeddhisme. Het zogenaamd achtvoudige pad van de boeddhist schrijft immers ook voor om eerst en vooral aandacht te hebben voor het eigen lichaam én de omgeving voordat er sprake kan zijn van diepere concentratie en intense werkelijkheidsbeleving. Wie zich een voelt met zijn lichaam en geest aanvaardt de pulserende energie van het leven en gaat voortaan bewuster van het leven genieten. Edel Maex is in Vlaanderen een autoriteit op het vlak van mindfulnessliteratuur. David Dewulf stelde nu een Mindful Box samen: een zelfhulpkit die je via zeven eenvoudige principes leert om zelf oog en oor te leren krijgen voor het wonder van het leven. Wie geen tijd of zin heeft om met begeleiding van anderen mindful of alert te worden, kan dankzij dit zelfhulpboek dus voortaan zijn eigen trainer worden.

Dirk Tieleman over depressie

Zondag 31 oktober – 13u30 – Gele Zaal

De tijd dat mensen met een depressie in een hoekje wegkropen en zich schaamden voor hun problemen zijn gelukkig voorbij. Iedereen kent wel iemand die ‘er door heeft gezeten’ en gedurende weken of maanden zich heeft moeten terugtrekken uit het maatschappelijke leven. Sommigen menen dat uitgerekend die steeds opgevoerde druk en stress, thuis en op de werkvloer, de depressie-epidemie in de hand hebben gewerkt. Zeker in België zijn er knipperlichten genoeg om zich te bezinnen over de geestelijke gezondheid van zijn inwoners. Het hoge aantal zelfmoorden in België spreekt boekdelen: het tweede grootste na Finland. Om nog maar te zwijgen van de vele burn outs. Het is dus voor een keer een goede zaak dat BV’s in deze zich ook durven outen: van sportjournalist Carl Huybrechts tot ex-politica Margriet Hermans, van zangeres Dani Klein tot schrijver Herman Brusselmans. Over je geestelijke problemen kunnen spreken, lost natuurlijk niet alles op. Maar Brusselmans zal de eerste zijn om te bekennen dat hij door te schrijven zijn beste therapie heeft gevonden tegen het zwarte beest. Of de lezer dat ook vindt, is dan weer een ander probleem.

Bij leven en welzijn: Jos Ghysen

Zondag 31 oktober – 12u30 – Oranje Zaal

De 84-jarige Jos Ghysen is wat Simon Carmiggelt voor literair Nederland betekende. Ze waren beiden pioniers in het cursiefjesgenre en brachten die ook met veel naturel ten gehore op de radio. Ghysen deed dat 40 jaar lang in het programma Het schurend scharniertje. Hij bundelde ze achteraf ook in diverse boekjes waaronder De muzen hebben hun ekskuzen. Vandaag zijn de plaatsen van cursiefjesschrijvers, zoals Ghysen, Louis Verbeeck of Gaston Durnez ingenomen door columnisten, zoals Hugo Camps of Tom Naegels. Zij moeten het meer hebben van eigenzinnige commentaren op de maatschappelijke actualiteit en hun gelegenheidswerk is daardoor veel minder geschikt om achteraf gebloemleesd te worden. Ghysen is trouwens meer dan alleen een cursiefjesschrijver en een bekend radio- of tv-fenomeen uit een legendarisch verleden. Onlangs haalde hij nog het nieuws omdat hij een veelgelezen blog heeft die bijna dagelijks een uitgepuurd cursiefje brengt. Enkele bedenkingen, een losse flard dialoog maar haast altijd iets beklijvends, iets menselijks, al te menselijks.

Frank Hellemans