Flarfpoëzie volgens Ton van ’t Hof

Internet creëerde een nieuwe vorm van poëzie: ‘Flarf’. Ton van ’t Hof maakte er een bloemlezing over.

‘FLARF is: het verwerken van internetzoekresultaten in of tot een gedicht’, stelt samensteller Ton van ’t Hof in ‘Flarf, een bloemlezing’. Dat is dus wat de acht in deze bundel opgenomen dichters – zeven Nederlanders en één Vlaming – doen. Ze halen hun inspiratie uit de Verenigde Staten, waar sinds 2003 een Flarf-beweging is ontstaan, die zich aanvankelijk op het internet manifesteerde, maar waarvan de afzonderlijke leden later ook gedichten in papieren bundels publiceerden. De dichter Gary Sullivan wordt gezien als een van de grondleggers van Flarf. Een van zijn vroege verzen, ‘Flarf Balonacy Swingle’ uit 2000, zou zijn naam hebben gegeven aan de beweging en het genre.

Flarf is in feite niet meer of minder dan een herhaling met moderne technieken van wat (neo-)dadaïsten in de loop van de twintigste eeuw deden: werken met ‘gevonden’ teksten. De rol van de dichter beperkt zich tot die van een redacteur: hij tikt zoekwoorden in op Google en knipt, kopieert en plakt tekstflarden uit de zoekresultaten bij elkaar tot hij een voor hem werkzaam gedicht klaar heeft. Deze collagetechniek was ook in de nieuwrealistische stromingen van de jaren vijftig en zestig populair, bij dichters als K. Schippers en Armando, al hadden zij natuurlijk nog geen Google.

De Flarfdichters hanteren Google wél om teksten te genereren, en dat is een eerbare methode. Die teksten zijn overigens soms best interessant: doordat Flarf gebruikmaakt van bestaande uitspraken op het internet, geeft deze poëzie een goed beeld van de tijd waarin ze ontstaat: je kijkt door het gedicht heen naar woorden en zinnen die in de wereld van vandaag gebruikt worden. Zo heeft Flarf in ieder geval een zeker historisch belang. Of Flarfdichters ook goede poëzie schrijven, is een andere vraag. In deze bundel weet vooral Hans Kloos weleens een menselijke snaar te raken. Maar doorgaans word je murw geslagen door de alle kanten uit schietende woordenbrij. Een interessant en betekenisvol experiment is Flarf wel. Maar als het genre enige toekomst wil hebben, zullen er Flarfdichters moeten opstaan die de brij kunnen verfijnen en op smaak brengen.

Bart Van der Straeten