F. Springer – Quadriga. Een eindspel

Het oeuvre van F. Springer is voltooid. Mag je dat afleiden uit de ondertitel van Quadriga. Een eindspel die de 78-jarige meester van de weemoedigheid twaalf jaar na zijn vorige roman heeft gepubliceerd?

Anders blijkt het wel uit het decor. Ieder boek van Springer is gesitueerd in een land waar hij eerder als diplomaat was gestationeerd. Quadriga speelt in het voormalige Oost-Duitsland, waar Springer in 1989 zijn carrière afsloot.

Een paukenslag is Quadriga niet geworden. Alleen het uitgangspunt is typisch Springer. Zoals zoveel van zijn personages wordt de journalist Robert Somers verteerd door verdriet om gemiste kansen. Hij keert in 1999 terug naar Berlijn om Monika Rittner te zoeken. Tien jaar eerder was hij door haar rondgeleid langs de bejaarde partijbonzen en vermolmde modelfabrieken. Kunnen ze de relatie die toen onmogelijk was alsnog beginnen?

De auteur weet dit keer echter niet de tristesse van verloren illusies op te roepen. Het is volstrekt onnavoelbaar wat Robert ziet in de al wat oudere Monika. ‘Jezus, ik ben zo verliefd’, roept Robert uit. Ze is ‘zo betoverend’. Maar waarom? Over haar uiterlijk geeft Springer geen details. Haar gedrag beschrijft hij afstandelijk en zakelijk. Er broeit simpelweg niets tussen de regels, het verhaal blijft doods.

Quadriga is daarom alleen fascinerend als schets van een maatschappij die een curieuze fantasiestaat lijkt te zijn geworden. Het onderlinge wantrouwen omdat iedereen een Stasi-informant kon zijn. Het opbieden met het Westen. De gerontocraten in het Politbureau die hun macht ontlenen aan hun verzonnen actieve verzet tegen de nazi’s. De façade van een succesvolle industriële natie. Dát beschrijft Springer allemaal fraai.

Maarten Dessing