Tegenwoordig lijkt alles te draaien rond ‘identiteit’: wie zijn we, waar komen we vandaan, en waarvoor staan we? Knack ging op zoek naar boeken die de Vlaamse ziel vatten, als zoiets al bestaat, en vroeg bekende lettervreters naar hun essentiële boeken over Vlaanderen. Vandaag: Wim Vanseveren, directeur DeBuren.
Hugo Claus, Het verdriet van België
Veel van het huidige Vlaanderen valt nog altijd te verklaren vanuit een verleden dat te maken heeft met taal, ongelijkheid, angst annex laksheid en een vaak handig gebrek aan burgerzin.
In zijn magnum opus bracht Claus dit zeer gelaagd in beeld. Sinds zijn tiende overlijdensverjaardag, kun je ‘Het verdriet’ ook wandelend beleven, op een gratis audiotour langs de locaties van het boek in Kortrijk.
Peter Vandekerckhove, Meneer de Burgemeester
Aan de hand van een veertigtal burgemeesters krijg je een overzicht van zowat vijftig jaar gemeentepolitiek in Vlaanderen. Dat het vrijwel allemaal mannen waren, zegt al iets (onder meer ook dat Vlaanderen op dat vlak recent aan een merkbare inhaalbeweging is begonnen). Maar het boek toont vooral een zeer Vlaamse mix van listigheid en inventiviteit, soms schaatsend langs de rand van licht crimineel gedrag. Er is hier en daar beterschap, maar in de lokale politiek blijft er vaak een smalle richel tussen het bestuurlijke en het burleske.
Annelies Verbeke, Dertig dagen
Prof. Geert Hofstede deed een Europees onderzoek naar ‘Onzekerheidsvermijding’, waarbij 100 staat voor het maximum. Nederland scoort 53, België 94. Maar binnen België halen Wallonië/Brussel 93, de Vlamingen trekken het cijfer op naar… 97.
Hoe vergaat het dan een zwarte klusjesman in de diepe Westhoek? Daarover schrijft Annelies Verbeke mild, genuanceerd en herkenbaar in ‘Dertig Dagen’. Het Nederlandse HP/De Tijd zag daarin een roman ‘die evenveel reden biedt tot optimisme als tot neerslachtigheid’.
Richard Minne, Gedichten
De Vlaamse mentaliteit? Ach, sinds de Vlaming rijker werd, is hij ook assertiever. Maar veel Vlaamser dan het oeuvre van Richard Minne kan poëzie niet worden:
Een groet, een grijns, een lach,
Buigen voor ’t gezag
En tussen de tanden
Verdi fluiten of Bach.
Bert Dewilde, 20 eeuwen vlas in Vlaanderen
Nu we ons vaker zelfgenoegzaam afsluiten voor de miserie van de wereld, in onze tuinen met trampolines, moeten we niet vergeten waar we vandaan komen. De vlasteelt staat daarvoor symbool: van tjolen en labeuren, van zwoegen en zweten, van hard werk voor weinig opbrengst. Het basisboek van Bert Dewilde vertelt van enkele eeuwen van onnoemelijk zwaar werk, maar ook van een naarstigheid die, gemengd met een spirit van niet willen opgeven, leidde tot kwaliteit en rijkdom.
Stephan Vanfleteren, Belgicum
Met enkel het subtiele register aan contrasten tussen zwart en wit portretteert Stephan Vanfleteren ons land zowel liefdevol als zonder verdoving. Wat er Vlaams, Brussels of Waals is in Belgicum, doet er eigenlijk niet toe: we delen dezelfde geschiedenis van ruimtelijke chaos, dezelfde mentaliteit van blijf-van-mijn-erf. Tegenover de visuele helderheid van het stuk Europa boven ons, verhoudt ons Vlaams gefriemel zich als gezandstraald glas tegenover kristal. Vanfleteren laat zoiets niet alleen oplichten in de mensen, maar ook in luchten en landschappen.
Logeren in Vlaanderen Vakantieland
‘Human kind cannot bear very much reality’, wist T.S. Eliot al. Na het lezen van al die prachtige, deprimerende boeken over Vlaanderen laat ik mijn goede buitenlandse vrienden onbekommerd struinen door de jaarlijkse brochure ‘Logeren in Vlaanderen Vakantieland’, het gedrukte equivalent van goesting. Zo ontdekken ze de enige reden waarom wij Vlamingen, geboren zijn en ons nog jeunen ook.
De favoriete boeken over Vlaanderen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier