De favoriete boeken over Vlaanderen van Bieke Purnelle: ‘Levert de liefde voor witlof inzichten over de Vlaamse identiteit?’

Fikry El Azzouzi – Drarrie in de nacht

Het verhaal van Youb gunt ons een blik in de leefwereld vol tegenstellingen en tegenstrijdigheden van een jonge Vlaming met Marokkaanse roots, het soort straatschoffie waar Vlamingen zo graag op neerkijken. Youb trekt op met een groepje ‘drarries’, maar gedraagt zich altijd als een buitenstaander, een observator die wat hij beleeft met veel gevoel voor ironie noteert: het latente, maar schaamteloze racisme in een doorsnee Waaslands provinciestadje, de achterdocht jegens ‘de andere’, de uitzichtloosheid van een jong leven in een context zonder perspectief of idealen en een falend samenleven in diversiteit.

Tom Lanoye – Het Goddelijke Monster-trilogie

In de reeks over de invloedrijke familie Deschryver komt de hele scandaleuze Vlaamse politiek aan bod: de invloed via partijkanalen, de corrupte politie en de sjoemelende overheid. Maar eveneens komt zijdelings het proces Dutroux aan de orde en de Witte Mars, die veel oprechte en huichelende Vlamingen voor een dag samenbond tegen de verachtelijke kindermoordenaar.

Lanoye heeft gekozen voor de vorm van een groteske. Elke figuur staat wel voor een bepaald onderdeel in de Vlaamse samenleving, uitvergroot. Het is een aanklacht tegen de machtigen in Vlaanderen.

Virginie Loveling – Een revolverschot

De Vlaamse literatuur van de eerste helft van de vorige eeuw liet zich kenmerken door een rauw en aards naturalisme. Virginie Loveling was een van de auteurs die dat naturalisme subtiel, maar beeldend en poëtisch wist te brengen. ‘Een revolverschot’ speelt zich af in een dorp in Oost-Vlaanderen, en is naast een psychologisch drama ook een ongefilterde studie van het Vlaamse dorpsleven van die tijd, met roddels en achterklap, vrome kerkgangers en bijgeloof, de markt en de herberg als hart van het dorpsleven, en lokale gerechten als waterzooi en hetekoeken. De wedijver van twee notarisdochters om de hand van een huwbare man loopt uit de hand en toont genadeloos aan hoe vrouwen in die tijd enkel een goed huwelijk als levensdoel na te streven hadden.

Lode Zielens – Moeder waarom leven wij?

Zielens groeide op in een grauwe Antwerpse arbeidersbuurt en ging na de lagere school aan het werk als arbeider in de haven. Dankzij een literaire wedstrijd voor beginners kon hij als redacteur bij de socialistische Volksgazet aan de slag. Hij was een van de eerste Vlaamse schrijvers die schreef vanuit het perspectief van de werkmens, een perspectief dat hi zelf maar al te goed kende.

Het boek is intussen onleesbaar hoogdravend en druipt van de pathetiek, maar betekende wel een mijlpaal in de Vlaamse literatuur: hij hekelde de samenleving vanuit een maatschappelijk engagement, hij stelde de almachtige rol van de kerk in vraag, doorbrak menig seksueel taboe en probeerde zich te verplaatsen in de rol van de vrouwen van die tijd. Ook zijn eigen proletarische achtergrond was uitzonderlijk voor een schrijver.

Els Beerten – Allemaal willen we de hemel

Allemaal willen we de hemel’ speelt zich af in Vlaanderen, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Centraal staan twee vrienden, Jef en Ward. Beiden zijn onder de indruk van de verhalen over de ‘dappere Vlamingen’ die aan de zijde van de Duitsers tegen de Russen vechten. ‘De Russen willen alle katholieke kerken met de grond gelijkmaken’, wordt hen voorgehouden en dat willen de twee jongens niet laten gebeuren. De vader van Jef, sterk anti-nazi, weet zijn zoon tegen te houden, maar Ward vertrekt wel naar het oostfront. Die beslissing heeft niet alleen verstrekkende gevolgen voor zijn eigen leven, maar voor alle personen die hem van nabij hebben gekend.

Ons collectief verleden met de pastoor als leider van de kudde, de obligate dorpsfanfare, de oudste zoon die pastoor wordt en naar de Congo trekt, het dagelijks leven in de cafés, onze nood aan helden en de manier waarop ze gelauwerd worden.

Monica Van Paemel – De Vermaledijde Vaders

Semi-autobiografisch epos over opgroeien als jong meisje in het patriarchale Vlaanderen van de twintigste eeuw, haar zoektocht naar een eigen identiteit en naar een uitweg uit de Vlaamse klei en kleinburgerlijkheid.

Dries Vanysacker – Vlaamse Wielerkoppen

‘150 jaar drama en heroïek’. Historicus Dries Vanysacker gaat op zoek naar de wortels van Vlaanderen als wielerland, met de typerende drama’s en heroïek als rode draad. Hoogte- en dieptepunten van de Vlamamse wielergeschiedenis in een historische saus, geïllustreerd met schitterende portretten van bekende wielerkoppen.

Stephan Vanfleteren – Flandrien

Fotoboek dat het Vlaamse wielerleven vat in een reeks zwart/witfoto’s met de herkenbare Vanfleteren signatuur. Onheilspellende wolken boven te beklimmen hellingen, brute kasseien, kermiskoersen en volkscafés, en beklijvende portretten van echte flandriens, sporters die eruitzien als mijnwerkers.

Luc De Vos – Paddenkoppenland

Opgroeien als katholieke arbeiderszoon onder de Vlaamse kerktoren. Het alter ego van Vos, Ronny De Keyzer, probeert zich te onttrekken aan de Vlaamse kneuterigheid. Herkenbaar voor iedereen die opgroeide in de tweede helft van de vorige eeuw onder een landelijke Vlaamse kerktoren, en genadig grappig bovendien.