Chad Harbach – De kunst van het veldspel

Met je debuut een staande ovatie krijgen van Jonathan Franzen, het is weinigen gegeven. Chad Harbach dringt met ‘De kunst van het veldspel’ door tot het hart van de (onbereikbare) ‘American Dream’.

Zero, ofte: Nul, zo heeft shortstop Henry Skrimshander zijn handschoen gedoopt, want dat is het aantal fouten dat hij tot nu toe in zijn korte honkbalcarrière heeft laten opturven. De pure perfectie. Hij vangt de meest onmogelijke ballen en gooit feilloos elke tegenspeler van de honken. Alsof de bal een onderdeel van zijn lichaam is, een organisch element dat hij aan het spel uitleent, maar altijd onlosmakelijk met hem verbonden blijft.

Zijn talent wordt opgemerkt door Schwartz, de aanvoerder van de Harpooners van het Westish College die op zijn twintigste zijn lichaam al heeft opgeofferd aan de ogenschijnlijk eenvoudige sport. Henry krijgt een beurs om aan het Westish College te gaan studeren waar hij een kamer deelt met Owen, een openlijk homoseksuele mulat met aristocratische allures die in de dug-out zenboeddhistische werken leest.

Het trio begint samen aan het academiejaar: terwijl Schwartz Henry aan spartaanse trainingen onderwerpt, ijvert de eloquente en marihuana blowende Owen voor een groenere campus.

Parallel loopt het verhaal van Guert Affenlight, weduwnaar, rector van Westish College en gereputeerd literatuurwetenschapper met een obsessie voor Melville. Zijn grootste zorg en liefde is Pella, zijn vrijgevochten dochter wier huwelijk net op de klippen is gelopen.

Tussen beiden heerst al jaren een ongemakkelijk zwijgen en zeer tegen haar zin ziet de berooide Pella zich gedwongen naar Westish College terug te keren. Vastbesloten haar eigen boontjes te doppen, gaat ze aan de slag in de kantine, onder de hoede van de Griekse kok Hero terwijl Affenlight verwoede pogingen onderneemt om de banden met zijn dochter weer aan te halen.

Aan het begin van het honkbalseizoen raken al hun levens verstrengeld. Henry speelt de pannen van het dak, tot genoegen van Schwartz, die ondertussen de lakens deelt met Pella, en van de majorleaguescouts die in almaar groteren getale aan de rand van het honkbalveld neerstrijken.

Net wanneer Henry op het punt staat het record van de legendarische shortstop Aparicio te breken, slaat het noodlot toe: Henry maakt een fout, eentje met fatale gevolgen voor Owen. En ook Affenlight begeeft zich op dun ijs door verliefd te worden op een van zijn studenten. Het broze evenwicht raakt verstoord en de toekomst van elke protagonist hangt aan een zijden draadje.

Chad Harbach, oprichter van het befaamde literaire blad n+1, heeft zijn debuut geënt op het ritme van een honkbalmatch die makkelijk boven de drie uur afklokt en veel dode momenten kent. In de lange aanloop bouwt hij met oog voor detail zijn uiteenlopende karakters op en voorziet hij de lezer in de tribune sporadisch van actie en humor om hem bij de les te houden.

De microkosmos van Westish College dient als decor voor een Grieks drama waarin hybris niet onbestraft blijft en honkbal geldt als het Trojaanse paard waarmee Harbach het brein van zijn lezers binnendringt. Dankzij een uitgekiende psychologie maakt hij zijn personages zo tastbaar dat ze maanden later nog door je hoofd spoken.

De kunst van het veldspel is een roman met mythische proporties, een debuut dat de magie van een spelletje laat kristalliseren tot een versgeslepen diamant aan de al rijk bezette kroon van de Amerikaanse literatuur. Als dat Kevin Costner maar niet op gedachten brengt.

Roderik Six