Bekroonde Spiegel-reporter wordt aan de schandpaal genageld

Als reporter is het een eer voor je werk bekroond te worden. Maar sommige onderscheidingen zou je liever aan je neus voorbij zien gaan. Dat ervoer in Duitsland Spiegel-journalist René Pfister.

Een week geleden werd ‘Spiegel’-journalist René Pfister bekroond met de beroemde Egon-Kisch-prijs, een onderscheiding die genoemd is naar de Praagse ‘vliegende reporter’ Egon Erwin Kisch (1885-1948). René Pfister werd met de Kisch-prijs onderscheiden voor een reportage (‘Am Stellpult’) over de Beierse christendemocratische minister-president Horst Seehofer. Daarin had Pfister geschreven over de modelspoorweg waarmee de toppoliticus soms in zijn kelder speelt. Bij de uitkering van de prijs werd Pfister gevraagd hoe hij in de kelder van Seehofer was geraakt. René Pfister antwoordde daarop waarheidsgetrouw dat hij nooit een voet in die kelder had gezet en dat hij alle gegevens daarover uit andere bronnen had gehaald. In zijn bekroonde reportage had Pfister trouwens nooit beweerd dat hij Seehofers ondergrondse speelplaats betreden had.

Toch was het hek van de dam. Een meerderheid (7 tegen 4) van de jury die de prijs had toegekend, meende dat Pfister haar om de tuin had geleid en besliste om de gelauwerde zijn prijs weer af te nemen. Een ander deel van de jury was het daar niet mee eens en distantieerde zich van dat oordeel. Het pijnlijkst is het affront voor de bekroonde zelf, die drie dagen na het eerbetoon als een oplichter aan de schandpaal wordt genageld.

In de Berlijnse krant ‘Der Tagesspiegel’ meldde zich gisteren reporter Harald Martenstein, die in 2004 zelf Kisch-laureaat was. Martenstein wijst er in zijn bijdrage op dat de eerste reportage waarmee Egon Erwin Kisch beroemd werd, fake was. Kisch moest een brand in een molen verslaan, kwam te laat ter plaatse aan en zoog een verhaal uit zijn duim, wat hem achteraf zeer speet. Maar bij René Pfister kloppen de feiten wel, aldus Martenstein, en bovendien is Pfisters tekst geen reportage, maar een portret van een politicus.

Naar het schijnt zou de Duitse jury die de prijs verleent, vanaf volgend jaar van de kandidaten ook een ‘making of’ opeisen, een document waarin de journalisten het verloop van hun research rapporteren. Als er volgend jaar nog kandidaten zijn…

De redactie van ‘Der Spiegel’ is woest over het affront en noemt de beslissing van de Kisch-jury om de prijs van haar collega weer af te nemen gewoon ‘laf’. Het ‘Spiegel’-team prijst zijn medewerker omdat hij zijn onderscheiding niet vrijwillig wilde teruggeven. Dat zou op een schuldbekentenis neergekomen zijn.

‘Der Spiegel’: ‘Ook in het verleden zijn al vaker verhalen met de Egon-Erwin-Kischprijs onderscheiden die scenische reconstructies bevatten. Elke reportage bestaat niet alleen uit wat men beleefd heeft, maar ook uit wat men gevraagd en gelezen heeft.’ ‘Der Spiegel’ is ook boos omdat de laureaat niet in de beslissing van de jury werd gekend: ‘Zo’n omgang met collega’s druist in tegen alle regels van de fairness.’

Piet de Moor