Annette Pehnt – Als jij goud zegt, is het goud

De Duitse Annette Pehnt benadert het thema arbeid in haar nieuwe boek ‘Als jij goud zegt, is het goud’ op een heel specifieke manier.

Gelet op het gewicht ervan in een mensenleven, al was het alleen al maar door alle tijd die eraan op gaat, wordt er in de literatuur over het algemeen opmerkelijk weinig aandacht geschonken aan arbeid.

De liefde ja, in al haar voorspelbare varianten, en ‘identiteit’ en zo, hele bossen gaan eraan op. Maar zoiets concreets én bepalends als werken voor de kost? Het lijkt wel of het te banaal voor woorden wordt gevonden.

De Duitse Annette Pehnt, van wie eerder de erg goede korte romans Eiland 34 en Huis van de schildpadden verschenen, benadert het thema in haar nieuwe boek Als jij goud zegt, is het goud op een heel specifieke manier.

Joachim, kortweg Jo, is na jaren pesterijen op zijn werk op staande voet ontslagen. Wie een hond wil slaan, vindt altijd wel een stok: zijn nieuwe cheffin, die hem er meteen bij haar aantreden al uit had gewild (Waarom? Daarom), geeft een zeer kwaadwillige interpretatie aan iets dat je hooguit een slordigheid zou kunnen noemen, en hij staat op straat.

Wat zich wreekt in zijn relatie – zijn vrouw, die thuis is met de kleine Mona en de baby, wil wel solidair zijn, maar het is voor haar ook niet altijd zo eenvoudig met een vernederde en lamgeslagen man. Hij was vroeger zo ánders…

Het knappe, en af en toe ook schrijnende van dit verhaal is dat je als lezer al snel nergens meer zeker van bent. Is Jo’s vrouw een materialistisch trutje, dat zich uiteindelijk meer bekreunt om hun levensstijl, en het dreigende einde daarvan wegens niet meer betaalbaar, dan om het welbevinden van haar man?

Is Jo een starre Prinzipienreiter en sociaal onaangepast, omdat hij zelf niet doorheeft dat er op zijn functioneren altijd al wel het nodige aan te merken is geweest? Of is de nieuwe cheffin echt gewoon een machtswellustig kreng, wie Jo het nooit naar de zin had kúnnen maken, wat hij ook zou hebben geprobeerd?

Zulke krengen bestaan, dat is zeker. En een verliezer heeft weinig vrienden, zoals bekend – het alledaagse opportunisme en de lafheid van mensen, Jo’s collega’s bijvoorbeeld, worden in deze korte, indringende roman onnadrukkelijk maar evengoed scherp getekend.

Herman Jacobs