Plagerige traagheid, daarmee overdondert debutante Anne-Laure Van Neer.
De lezer drievierde van het boek een wortel voorhouden, en een web van suggesties doen uitmonden in een Gordiaanse knoop. Een patstelling die alleen het krasse oudje Justine dient. Zij tracht als weduwe te ontsnappen aan het bejaardenhuis. Zoon en schoondochter hadden graag een voorschot op de erfenis genomen.
Daarom wil ze een moord op een kinderlokker bekennen. Ze ontbladert die omslachtig en enerverend (uiteindelijk blijkt het een indirecte doodslag te zijn), tot groeiende zenuwachtigheid van inspecteur Verbeke. Verbeke aast al lang op promotie, maar moet van zijn nukkige baas tonen dat zijn ondervragingen blijk geven van “geduld, tact en empathie”. Het worden oeverloze gesprekken. Justine regisseert de bekentenis tot radeloosheid van Verbeke die maar één medestander overhoudt, Tanja van de balie. Wat er met het lijk van de omgebrachte man gebeurt, tart alle verbeelding. Een dief zal uiteindelijk de oude dame ongewild vrijpleiten. Verbeke kan zich nooit loswrikken uit de strik die Justine hem gespannen heeft. Hij laat de zaak vallen.
De grote sterkte van Van Neer is de sfeerschepping, de logische maar kundig irritant gerokken afwikkeling van Justines doorzettingskracht. Rotsvast werkt ze toe naar dat ene doel: liever de gevangenis (daar kun je nog “lessen creatief schrijven” krijgen of “een nieuw beroep aanleren”) dan “levenslang”, de eenzaamheid in een ouderengesticht. Een enigmatische rol daarbij speelt haar Marokkaanse buurvrouw: “Amsah regelt alles”.
Overbodig is de proloog. De achtergrond blijft vlak. De verhoudingen op het politiekantoor zijn haast karikaturaal. Van Neer heeft meer oog voor Justines hond Mops, dan voor karakteruitdieping van zoon Fred en zijn vrouw Katja, buurman Tom, ex van Verbeke Iris, of kommissaris Declercq. Over de staalharde, kristalheldere geest van een 75-jarige kan twijfel bestaan. Maar als debuut is Justine de uitschieter van het jaar.
Anne-Laure Van Neer, Justine. Westerlo, Kramat 2015, 310 blz.
Hercule Poirotprijs
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier